TO K.K.E & O ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ

Ο Εμφύλιος της κατοχής ήταν μια άλλη περίπτωση με πρωταγωνιστές όχι πλέον πρόσωπα αλλά ένα ολόκληρο κόμμα που θέλησε να εκμηδενίσει όλους τους άλλους: Το ΚΚΕ.

Τα κομμουνιστικά κόμματα παγκοσμίως είχαν, ως γνωστόν, οργάνωση και ιδεολογία ακραιφνώς επαναστατική. Πιστεύοντας ότι εκφράζουν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης απέβλεπαν στη με βίαια μέσα κατάλυση της αστικής δημοκρατίας και την εγκαθίδρυση δικτατορίας "του προλεταριάτου" σαν πρώτο βήμα για τη διαμόρφωση της αταξικής Κοινωνίας. Για τους κομμουνιστές ο κύριος εχθρός ήταν ο ταξικός, σύμφωνα δε με τη Λενινιστική αντίληψη, (που εφαρμόστηκε όχι λίγες φορές), δυναμικές μειοψηφίες κτυπώντας τη κατάλληλη στιγμή, μπορούσαν να κατακτήσουν την εξουσία και να τη διατηρήσουν στο διηνεκές.

Στα χρόνια του μεσοπολέμου το ΚΚΕ, φρόντισε από νωρίς να δείξει τη ταυτότητά του με την οξύτητα των διακηρύξεων του και τη προβολή, εκ του μη όντος, Μακεδονικού ζητήματος αλλά η απήχηση του στο λαό ήταν περιορισμένη γεγονός που το καθιστούσε περίπου ακίνδυνο. Στην κατοχή όμως δόθηκε -στο ΚΚΕ- η μεγάλη ευκαιρία γιατί τότε εκμεταλλευόμενο άριστα και έγκαιρα τις συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί επέτυχε όχι μόνο ν' αναδιοργανωθεί αλλά και να ενισχυθεί σημαντικά χρησιμοποιώντας τη προμετωπίδα του ΕΑΜ, που προσήλκυσε πολλούς πατριώτες, μη κομμουνιστές, στις γραμμές του. Όταν δε εξοπλίστηκε, ο εμφύλιος ήταν νομοτελειακά αναπόφευκτος.

Πρώτο βήμα (ή πρώτος γύρος) η εξουδετέρωση όλων των άλλων αντιστασιακών οργανώσεων αλλά και των μονάδων της Μέσης Ανατολής ώστε μετά την αποχώρηση των Γερμανών να καταλάβει, χωρίς δυσκολίες την εξουσία.

Θα πρέπει δε να εξαρθεί ιδιαίτερα ο ρόλος του Γ. Καρτάλη, του πρωτομάρτυρα Δ. Ψαρρού αλλά και άλλων στελεχών της ΕΚΚΑ όπως του συγγραφέα του παρόντος που πάσχισαν, αν και γνώριζαν το ΚΚΕ και τις μεθόδους του, να διαφυλάξουν μέχρι τέλος την Εθνική Ενότητα και ν' αποτρέψουν τον Εμφύλιο σπαραγμό, χωρίς βέβαια να το καταφέρουν. Έτσι άνοιξε ο μεγάλος και αποτρόπαιος κύκλος αίματος, που τυπικά μεν έκλεισε το 1949, με τη συντριβή του ΚΚΕ, αλλά οι μετασεισμικές δονήσεις που ακολούθησαν δοκίμασαν το Ελληνικό Πολιτικό Τοπίο γι' αρκετές ακόμα δεκαετίες.

Η Ιστορία όμως έχει πλέον αποφανθεί και για τον τρίτο Ελληνικό Εμφύλιο, χρεώνοντας ολόκληρη την ευθύνη στο ΚΚΕ. Άλλωστε μετά τη κατάρρευση, το 1989 και μετέπειτα, του υπαρκτού Σοσιαλισμού, επήλθαν (και συνεχίζονται) κοσμογονικές μεταβολές στον πολιτικό χάρτη, της Ευρώπης κυρίως, αλλά και στα πλείστα των κομμουνιστικών κομμάτων της υδρογείου. Τα οποία εγκατέλειψαν τη Μαρξιστική - Λενινιστική θεωρία, γκρέμισαν τα παλιά τους είδωλα και ουσιαστικά απεκήρυξαν τον επαναστατικό τους χαρακτήρα, τα περί δικτατορίας του προλεταριάτου και πολλές άλλες ακραίες πράξεις ή τοποθετήσεις.

Ορισμένα μάλιστα προχώρησαν περισσότερο, όπως το Ιταλικό το οποίο ανέκαθεν διέθετε τη πιο εξελιγμένη σκέψη, αλλάζοντας ακόμα και το τίτλο τους. Όλα όμως, χωρίς εξαίρεση, διέρχονται δεινή κρίση ταυτότητος και συρρίκνωσης της βάσης τους, ενώ τα λίγα που διατηρούνται ακόμα στην εξουσία (Β. Κορέα, Κούβα) αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης, δικά τους αλλά και του λαού τους. Είναι όμως βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα βρουν το βηματισμό τους τουλάχιστον όσα καταφέρουν να τον συγχρονίσουν με τις απαιτήσεις της εποχής του 2000 που ανατέλλει. Και κινηθούν στα πλαίσια της πολυκομματικής δημοκρατίας, συμπαρατασσόμενα όπως πάντα με τα οικονομικώς ασθενέστερα στρώματα του πληθυσμού.

Δυστυχώς το ΚΚΕ, για την ακρίβεια ότι απέμεινε από αυτό μετά τις δύο διασπάσεις που υπέστη το 1968 και το 1990, εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στα λίγα εκείνα που δίνουν απέλπιδα μάχη οπισθοφυλακών προσπαθώντας να διαφυλάξουν τη ξεφτισμένη και ξεπερασμένη εικόνα της Κομμουνιστικής ορθοδοξίας, χάνοντας όμως καθημερινά ολοένα και περισσότερο έδαφος (και οπαδούς). Ειδικά το ΚΚΕ παλεύει με νύχια και με δόντια να παραχαράξει την Ιστορία και την Ετυμηγορία της (αν είναι δυνατόν!) και να προκαλέσει σύγχυση, αναφορικά με τη προσφορά του στην Αντίσταση, τα δεινοπαθήματα του από τις δυνάμεις του Ιμπεριαλισμού, του ντόπιου και ξένου Κεφαλαίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ κλπ., προβάλλοντας κάποια συνθηματολογικά εφευρήματα που δεν πείθουν περισσότερους από το 5% που το ακολουθούν.

Έχει όμως επιτύχει την αποδοχή της θεωρίας του περί "εορτών μίσους" εφόσον το επίσημο κράτος (κάκιστα) έχει πάψει να εκπροσωπείται στα μνημόσυνα των πεσόντων των Εθνικών δυνάμεων, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν τιμά και δεν αναγνωρίζει τη θυσία τους. Θυσία που επέτρεψε στους σημερινούς Έλληνες να διαβιώνουν σ' ένα ελεύθερο, δημοκρατικό και ανεπτυγμένο (όπως όλα δείχνουν ότι συμβαίνει) κράτος. Αλλά ποίο μίσος πλέον υπάρχει όταν ο κομμουνιστικός κόσμος του τότε, με όλες του τις αμαρτίες και τον ιδεολογικό του εξοπλισμό έχει ήδη καταποντιστεί στα μαύρα νερά της Ελληνικής ιστορίας;

Ακόμα και για το σημερινό ΚΚΕ, προβλέπεται ότι δεν θα βραδύνει η ευθυγράμμιση του με τ' αριστερά κόμματα της συνεχώς διευρυνόμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οπότε είναι πιθανό ν' αποκηρύξει με τη σειρά του τον παλιό κακό του εαυτό. Κάτι τέτοιο όμως ελάχιστη σημασία έχει τώρα πια. Πολύ περισσότερο σημαντικό είναι ν' απαντηθεί και για το τρίτο Εμφύλιο το ερώτημα: Γιατί μικρό μόνο μέρος από τους πατριώτες που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ για να κτυπήσουν τον κατακτητή, το εγκατέλειψαν όταν, μετ' ου πολύ, έγιναν φανεροί οι σκοποί και οι μεθόδοι του; Ενώ αντίθετα το μεγαλύτερο μέρος παρέμεινε μέχρι τέλους στις τάξεις του καταστρέφοντας(τη Χώρα του, όχι τον εχθρό) και καταστρεφόμενο;

Η απάντηση για όλα τα ερωτήματα είναι κοινή:

Οι Έλληνες :

α) παρασύρονται εύκολα (Έλληνες αεί Παίδες)
β) Παθιάζονται επίσης εύκολα, αλλά
γ) Πολύ δύσκολα αλλάζουν γνώμη επειδή αρνούνται να παραδεχτούν ότι εξαπατήθηκαν ή έστω αστόχησαν στις επιλογές τους. Η ευπιστία, η εμπάθεια και η ισχυρογνωμοσύνη είναι τα τρία αλληλένδετα θανάσιμα (στη κυριολεξία) αμαρτήματα που φαλκιδεύουν, από πολύ παλιά, τα θαυμαστά επιτεύγματα του Ελληνισμού.

Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως ΤΟΥ ΕΑΜ - ΕΛΑΣ

" ... Πρέπει κάποτε να μάθωμεν ακριβώς και ημείς και η συμμαχική κοινή γνώμη και η ιστορία πόσους Γερμανούς και πόσους Ελληνας εχει φονεύσει ο ΕΛΑΣ, ο απελευθερωτικός αγών του ΕΛΑΣ !!! ..." Γεωργίου Παπανδρέου "Καθημερινά Νέα" - 24ης Μαρτίου 1945

Στην επαρχία Μεσσήνης ήταν δύο στρατόπεδα:

Του Χαλβάτσου στην Κάτω Μεσσήνη και της Γαράτσας στην Άνω Μεσσήνη,

που είχαν την ονομασία Νέα Μόσχα.

Το χωριό Χαλβάτσου (σημερινό Κεφαλόβρυσο) είναι ορεινό μεταξύ επαρχιών Τριφυλίας - Μεσσήνης. και το στρατόπεδο βρισκόταν σε οροπέδιο έξω από το χωριό.
Εδώ έγκλειστοι ήταν από την Καλαμάτα καθώς και άτομα του Ελληνικού Στρατού από τον Αετό Τριφυλίας. Μετά τα βασανιστήρια τους δολοφονούσαν και τα πτώματα τα έριχναν σε ένα σβησμένο ασβεστοκάμινο. Μεταξύ των δολοφονημένων και ο ιερέας του χωριού Φλώκας, Ιωάννης Γαραζιώτης. Την Μεγάλη Παρασκευή 1944 το Τάγμα Ασφαλείας Μελιγαλά με επικεφαλής τον ταγματάρχη Στούπα ελευθέρωσε 450 (!!) κρατουμένους μεταξύ των οποίων και μικρά παιδιά.
Εκεί έμαθαν ότι στη θέση «Προφήτης Ηλίας» ήταν αρκετά άτομα φυλακισμένα μέσα σε ένα εξωκλήσι, που το ονόμαζαν «στρατόπεδο της Ποταμιάς», όπου τα ελευθέρωσαν και αυτά.

Στο δήμο Φαρών Αχαΐας είναι τρία χωριουδάκια, Μπούμπα, Κούμανι, Φλώκα

σε μικρή απόσταση μεταξύ τους.

Εδώ η επιτροπή ΕΑΜ Αχαΐας εγκατέστησε στρατόπεδα που ενέκλειε τους συλλαμβανόμενους από την περιοχή Αχαΐας, καθώς και ανθρώπους που φιλοξένησαν συμμάχους Άγγλους από τις περιφέρειες Ηλείας και Καλαβρύτων. Αλίμονο σε όποιον τύχαινε να είναι σπιτονοικοκύρης Άγγλου στρατιωτικού. Η κατηγορία «εχθρός του λαού» και «πράχτορας» ήταν αρκετή για εγκλεισμό στο στρατόπεδο, βασανιστήρια και εκτέλεση. Λέγεται ότι στα τρία στρατόπεδα δολοφονήθηκαν 300(!!!) άτομα, μεταξύ των οποίων ο Ιωάννης Πολίνης, δικηγόρος Πατρών, και τα δυο αδέρφια Παναγ. και Κων/νος Φλογερός που είχαν μύλο.
Στρατοπεδάρχες υπηρέτησαν κατά καιρούς ο Ζαχαρίας Ζαχαριάδης από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας με βοηθούς εκτελεστές τον Απόστολο Συνούρη. Παναγιώτη Σπυρόπουλο, Καλυβωκά και μερικούς άλλους. Γενικός ανακριτής και ανώτερος επόπτης των τριών αυτών στρατοπέδων ήταν ο Βρασίδας Μακρής από τα Λαγκάδια Γορτυνίας.

Τόσες βαρβαρότητες και. φόνοι έγιναν, ώστε το ΚΚΕ διέγραψε τον Βρασίδα Μακρή και τον Παναγιώτη Σπυρόπουλο για εγκληματική διαστρέβλωση της κομματικής γραμμής. Ιδού το κείμενο της διαγραφής όπως δημοσιεύθηκε σε κομματικό έντυπο της 22-10-44:

«Ο Βρασ. Μακρής, σαν πρώτος Γραμματέας της Περιφερειακής επιτροπής Αχαΐας, ήλθε σε αντίθεση με την κομματική γραμμή, χρησιμοποίησε εναντίον των πολιτών μέθοδες, που όχι μόνον δεν έχουν σχέση με την ηθική και την συμπεριφορά τον κομμουνιστή, μα είναι τελείως αντίθετες με το πνεύμα τον κομμουνιστικού κόμματος, αν και οι περισσότεροι από τους πολίτες ήταν ανακατεμένοι με προδοτικές πράξεις. Η συμπεριφορά τον Βρασίδα Μακρή παρουσίασε το κόμμα μας σαν αποτελούμενο από βαρβάρους. Ο Παναγιώτης Σπυρόπουλος, που αντιπροσώπευσε την κομματική επιτροπή της περιοχής Πελοποννήσου ΚΕΠΠ στο Νομό Αχαΐας, όχι μόνο δεν πήρε αμέσως τα απαραίτητα μετρά δια το σταμάτημα αυτών των μεθόδων, μα τις ενέκρινε και δεν ενημέρωσε την ΚΕΠΠ».

Εν συνεχεία λέει η απόφασης της διαγραφής των από το κόμμα: «Το κομμουνιστικό κόμμα, πρωτοπόρο κόμμα τον λαού αποτελείται από επαναστάτες, που μάχονται με αυτοθυσία κατά του κατακτητή και της αντίδρασης και δεν παρασέρνεται από μεθόδους του εχθρού. Η ΚΕΠΠ εφιστά την προσοχή όλων των μελών της κομματικής οργάνωσης περιοχής Πελοποννήσου δια την καλή συμπεριφορά τους στον κόσμο. Ο κομμουνιστής δεν πρέπει να ξεχνά πως σε κάθε του ενεργεία εμφανίζει το κόμμα. Ακόμα καθίστα προσεκτικούς όλους τους συντρόφους στη σωστή εφαρμογή της κομματικής γραμμής και τους καλεί να αγρυπνούν δια κάθε διαστρέβλωση αυτής της γραμμής, η καθαρότητα της εφαρμογής της γραμμής τον κομμουνιστικού κόμματος της Ελλάδος είναι καθήκον όλων των μελών και οπαδών τον κόμματος».

Ο δε Κώστας Καραλής στο βιβλίο του που ήδη αναφέραμε γράφει (σελ. 231-33):

«...Δια τα αποτρόπαια αυτά εγκλήματα, που διεπράχθησαν εις τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως Μπούμπα, Κούμανι, Φλώκα εις βάρος εθνικοφρόνων Ελλήνων εξ Αχαΐας, δια τις συλλήψεις και βασανιστήρια προσώπων ανηκόντων εις την υπηρεσία της εις Πελοπόννησο δρώσας κατά του εχθρού Διασυμμαχικής Αποστολής και γενικώς δια τις πράξεις βίας εις βάρος Ελλήνων ένεκα της δράσεως των κατά τον εχθρού) παραπέμφθηκαν εις ειδικό δικαστήριο κυρώσεων Συντακτικής πράξεως 6/45 και καταδικάσθηκαν από τον ειδικό δικαστήριο δοσιλόγων εν Πάτρας οι κάτωθι: 1) Θρασ. Κωνσταντίνου, ιατρός, γεν. γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής τον ΕΑΜ Αχαΐας, ή οποία αποτελούσε την σπουδαιότερη πολιτική εξουσία - της εν λόγω οργανώσεως. Ο Κωνσταντίνου υπήρξε δυναμικός παράγοντας και σημαίνον στέλεχος τον ΚΚΕ, υπηρέτησε συνάμα και ως Καπετάνιος του 12ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ και μετέπειτα εκλέχτηκε Εθνοσύμβουλος. καταδικάστηκε τον Ιανουάριο τον 1950 εις την ποινή των πρόσκαιρων δεσμών, ως υπεύθυνος δια τα διαπραχθέντα εις τη Αχαΐα εγκλήματα. Εκτός τούτου καταδικάσθηκαν και οι κάτωθι: Ο Σμήναρχος Μίχας, Νικόλαος Τριάντης, Αμαλία Γιαννόπουλου, «η μάνα τον Λαού» από το Μαζαράκι Φαρών, Αλκιβιάδης Καλυβωκάς, Νικόλαος Καρανασόπουλος Βρασίδας Μακρής, Ζαχαρίας Ζαχαριάδης, Απόστολος Συνούρης, Βασίλειος Ροδόπουλος και άλλοι,.. »
 

Το Μοναστήρι Αγίου Γεωργίου στον Φενεό.

Εξαιτίας των όσων συνέβησαν εκεί το ονόμασαν «Ματωμένο Μοναστήρι».

Βρίσκεται επί του όρους Χελμού, κοντά στο βάραθρο του Φενεού.

Εδώ συγκεντρώνονταν οι αντιφρονούντες Αργολίδος και Κορινθίας. Άρχισε να λειτουργεί κατ αρχήν ως φυλακή όταν το κατέλαβε η ΟΠΛΑ στις 10 Μαρτίου 1943 και το «απελευθέρωσε» από τους μοναχούς, εκτελώντας τους μαζί με τον ηγούμενο τους, εκτός από ελάχιστους. Τους κρατούμενους, οι δολοφόνοι μετά 2-3 ημερών κράτηση τους οδηγούσαν στο βάραθρο: Τρύπα Φενεού, 6 χιλιόμετρα από το μοναστήρι, και άλλους μεν τους εκτελούσαν χτυπώντας τους στο κεφάλι με τον κωδωνοκρούστη (γλωσσίδι της καμπάνας), άλλους τους έσφαζαν και τους έριχναν στο βάραθρο. Κάποιοι δε ριφθήκανε ημιθανείς!

Οι ντόπιοι κάτοικοι μιλούν για κάποιον σφαγέα Πρόβα ο οποίος παρηγορούσε τα θύματα του ότι «είναι καλό μαχαίρι και δεν θα καταλάβουν τίποτα»!, πρόσταζε δε να πάρουν τέτοια θέση ώστε να μην λερωθεί από τα αίματα τους!! Δεν κατόρθωσα να διασταυρώσω από άλλες πηγές την πληροφορία αυτή.
Αδυνατώ να πιστέψω τον αριθμό των εκτελεσμένων εκεί. Μεταξύ αυτών ο ιερέας Χαρλαύτης με τα δύο παιδιά του, ο ιατρός Αριστείδης Παπαδημητρίου. η Στάικου Βασίλω 30 ετών από το Βαλτέτσι με τα 4 κορίτσια της, 11 έως 18 ετών. Κάθε χρόνο γίνεται από τους συγγενείς μνημόσυνο των νεκρών και πρέπει να παρευρίσκεται το επίσημο κράτος. Με ποιο δικαίωμα κάποιοι τους κατηγορούν για «εορτές μίσους» την στιγμή που αυτοί κάνουν μνημόσυνα σε ήρωες τους υπεύθυνους για τόσους φόνους: Δυστυχώς είναι πολύ προκλητικοί και αυτοί εμποδίζουν την λήθη.

Στρατοπεδάρχης κατ αρχάς ήταν κάποιος Καπετάν Χανιώτης, μετά ο αξιωματικός του ΕΛΑΣ Καπετάν Σερμπένης με βοηθούς εκτελεστές τους Καπετάν Σίμο, Σπουργίτη κ.τ.λ.

Υπεύθυνος για τις εκκαθαρίσεις «αντιδραστικών» της Αργολιδοκορινθίας, που τους έστελνε στο στρατόπεδο αυτό ήταν ο Βαγγέλης Ζέγκος, γνωστός ως «Τριαντάφυλλος». Η ΟΠΛΑ επί των ημερών του συνελάμβανε συνέχεια «αντιδραστικούς», δεν δίστασε μάλιστα να στείλει στο εκτελεστικό απόσπασμα ακόμα και μέλη του ΚΚΕ με την κατηγορία ότι είχαν «συμβιβαστικές τάσεις με την αντίδραση». Πάντως μετά τις δολοφονίες, το ΚΚΕ θεώρησε μόνο αυτόν υπεύθυνο και του επέβαλε την «σοβαρή» ποινή ...της διαγραφής από το κόμμα αλλά τον έστειλε στο Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας για να επανέλθει δριμύτερος να «απελευθερώσει.» την Ελλάδα από τον «μοναρχοφασισμό».

Τα γεγονότα δείχνουν ότι οι εκτελεστές στον Φενεό, όπως και άλλοι, είχαν σαν διασκέδαση τις δολοφονίες!!! (Καραλής σ. 235).Για τις δολοφονίες στον Φενεό υπάρχει η κατάθεση ενός σφαγές ΕΑΜίτη του Σαμαρτζή.

Στρατόπεδο Βάχλιας-Γορτυνίας

 κοντά στη Κοντοβάζαινα.

Ένα από τα μεγαλύτερα και φημισμένα στρατόπεδα. Άρχισε να λειτουργεί τον Μάρτιο του 1944 στο σχολείο του χωριού οι αίθουσες του οποίου ήταν ασφυκτικά γεμάτες και σταμάτησε τον Μάιο του 1944. Οι άνθρωποι της ΟΠΛΑ με επικεφαλείς τους τρομοκράτες Παπαπουλάκο (Δημήτριο Ανδρικόπουλο) και Αθανασιάδη (Γεώργιο Κουλόπουλο) ενέσκηψαν ως λύκοι στα χωριά της περιοχής και κατά κοπάδια οδηγούσαν στο στρατόπεδο τους «αντιδραστικούς». Μετά από ολιγοήμερη παραμονή και βασανιστήρια οδηγούντο προς εκτέλεση στην χαράδρα της Κατσουλιάς, στα γειτονικά Τρόπαια. Το ποιοι θα εκτελεσθούν το αποφάσιζε κάθε ποιοι, ανάλογα με τις ορέξεις του. ο Στρατοπεδάρχης Καπετάν Δήμος (Διονύσιος Ταλαγάνης).

Μεγάλος και εδώ ο αριθμός των εκτελεσμένων, μεταξύ αυτών ο ιατρός Χαράλαμπος Γιαννόπουλος, ο Λεωνίδας Αποσκίτης, αδελφός βουλευτή και η Ναυσικά Πανταζοπούλου στις 4-5-1944 από την Κοντοβάζαινα. Η περίπτωση αυτή είναι ενδιαφέρουσα. Ελασίτες δολοφόνησαν τον Οκτώβριο του 1943 τον πράκτορα της διασυμμαχικής αποστολής Γεώργιο Φλούδα, φέρανε το πτώμα του προς επίδειξη στην Κοντοβάζαινα και απαγόρευσαν την ταφή  του. Η δασκάλα Ναυσικά Πανταζοπούλου το έθαψε χριστιανικώς. Μετά από μερικές μέρες έσβησε από τους τοίχους του σπιτιού της τα σφυροδρέπανα και τις προπαγανδιστικές επιγραφές που την νύχτα είχε γράψει η τοπική οργάνωση του ΕΑΜ. Το «έγκλημα» μεγάλο και η τύχη της περιγράφηκε ήδη. Ο αντισυνταγματάρχης Ματζουράνης, πρώην επιτελάρχης του ΕΛΑΣ, ήταν και αυτός κρατούμενος σ' αυτό το στρατόπεδο και σε αναφορά του περιγράφει πολλές λεπτομέρειες για το τι ακριβώς γινόταν.
Περιγράφει μάλιστα και βασανιστήρια με την προσωπική συμμετοχή του Άρη Βελουχιώτη. Επειδή κατάγομαι από την Στερεά Ελλάδα και μάλιστα από μέρη που έδρασε ο Άρης Βελουχιώτης, μου είναι αρκετά γνωστές τέτοιες περιπτώσεις (Μαυρολιθάρι κ.τ.λ.).

Υπεύθυνοι των συλλήψεων και εκτελέσεων ήταν οι Γιώργος Σουλιμιώτης, Κυριάκος Σαραντίτης ή Σουρής και άλλοι (Καραλής σ. 237).

Σιγουνίου - Λαγοβουνίου - Σουδενών,

περιοχής 20 χλμ, νοτίως των Καλαβρύτων.

Στρατοπεδάρχες ο Δ. Αργυρόπουλος και ο Καπετάν Σίμος. Φαίνεται ότι ο Σίμος πήρε προαγωγή διότι τον είδαμε στο Μοναστήρι Αγίου Γεωργίου Φενεού ως βοηθό του Καπετάν Σερμπένη (Κων. Γληνού). Αυτά τα στρατόπεδα με 200 περίπου ομήρους μετακινήθηκαν με ισχυρή φρουρά της ΟΠΛΑ προς τις ανηφοριές του Αφροδισίου όρους διότι τα Τάγματα Ασφαλείας Πατρών πλησίαζαν προς την περιοχή. Ο δρόμος δύσκολος και όσοι βραδυπορούσαν τουφεκιζόντουσαν ή σπρωχνόμενοι έπεφταν σε παρακείμενο βάραθρο. Τελικά έφθασαν στον πυθμένα της βαθιάς χαράδρας Σωληναρίου και διετάχθησαν να ξεκουραστούν. Οι δήμιοι όμως έστησαν τα πολυβόλα και τους δολοφόνησαν όλους, συνολικά 72 άτομα!!! Μεταξύ αυτών ήταν και 43 νέοι αστυφύλακες, εικοσάχρονα παιδιά που μόλις είχαν βγει από τη σχολή Αθηνών και πήγαιναν να αναλάβουν υπηρεσία στην Πάτρα και στην Κέρκυρα. Δεν είχαν προλάβει να κάνουν καμιά πράξη εναντίον του ΕΛΑΣ έστω και με τα κριτήρια τα δικά του. Το τραίνο που τους μετέφερε το εκτροχίασαν οι αντάρτες την 5-4-1944 στο Δερβένι. (Αλήθεια πόσα τραίνα με Γερμανοϊταλούς εκτροχίασαν οι αντάρτες στην Πελοπόννησο; Στους συναδέλφους τον φονευθέντων έστειλαν οι δολοφόνοι επιστολή που έγραψαν δήθεν οι αστυφύλακες: «Σας στέλνουμε τους συναδελφικούς χαιρετισμούς από την Ελεύθερη Ελλάδα». Η βαρβαρότητα δεν είχε όρια. Μεταξύ των δολοφονημένων ήταν και η Πούλια Χρυσόγελου που είχε αρραβωνιασθεί με κάποιον ο οποίος κατετάγη στα Τάγματα Ασφαλείας Πατρών. Το έγκλημα έγινε στις 16 Απριλίου 1944 (Πάσχα). Φαίνεται ότι εκείνες τις ημέρες τον ΕΛΑΣ τον είχε πιάσει ΑΜΟΚ δολοφονιών διότι εξόντωσε (17-4-44) το σύνταγμα 5/42 του Ψαρρού με πολλούς δολοφονημένους και τον ίδιο τον Ψαρρό βέβαια.

Στρατόπεδα Συρμπανίου.
 

Οι κρατούμενοι στα στρατόπεδα αυτά απογυμνωνόντουσαν και μετά εκτελούνταν ή δια κτυπήματος στην κεφαλή με σίδηρο όργανο, ή δια κοψίματος καρωτίδας. Μετά οι δήμιοι της ΟΠΛΑ τους έριχναν στα βάραθρα του Αφροδισίου όρους. Στο βάραθρο «Στρογγυλό χωριό» ευρέθησαν πολλά πτώματα σε αποσύνθεση, στο βάραθρο «Απηδιά» ρίχτηκαν την 20-6-44 60 πτώματα, από τα στρατόπεδα Συρμπάνι - Σιγούνι -Σουδενά.
Επικεφαλής των δημίων κάποιος Δημήτριος Καπερώνης ή Καπετάν Ατρόμητος. Εδώ συνέβη το εξής καταπληκτικό: Ο ιατρός Αλκιβιάδης Κανελλόπουλος (πολλούς γιατρούς δολοφόνησε ο ΕΛΑΣ, δεν γνωρίζω τον λόγο) από την Κάτω Αχαΐα είδε το μαρτύριο των άλλων εκτελεσμένων και παρακάλεσε τον δήμιο τουλάχιστον να τον τουφεκίσει, για να λάβει από τον «λαϊκό αγωνιστή» Καπετάν Ατρόμητο την απάντηση, ότι το τομάρι του δεν αξίζει ούτε μία σφαίρα!!!

Ο ΕΑΜίτης Τάκης Φλούδας σύνδεσμος του ΕΛΑΣ με την Διασυμμαχική Αποστολή Πελοποννήσου διαφώνησε για όλες αυτές τις δολοφονίες σε συνέδριο Εαμικού Κινήματος στις 2-8-43 παρουσία του «Παπούα». «Ωρίωνα» κ.τ.λ. Έστειλε μάλιστα στην Εαμική ηγεσία Πελοποννήσου την παρακάτω επιστολή που τόνιζε:
«Με την τρομοκρατία, φόνους, δολοφονίας αθώων πατριωτών, δεν κάμνετε τίποτε άλλο παρά να ωθείτε τους Έλληνας προς τους Γερμανούς και να δημιουργείτε ούτω ρεύμα συμπαθείας προς αυτούς. Μην απατάσθε, τόνισε, οι Έλληνες έχουν αισθητήριο και ορθή κρίσιν και αντιλαμβάνονται τόσον το δικό των συμφέρον, όσο και το συμφέρον των συμμάχων των. Εμείς ακόμη μία φορά τείνουμε χέρι αδελφικό και σας καλούμε στον αγώνα της ελευθερίας της Ελλάδος. Ελάτε ν' αγκαλιαστούμε όλοι και, με την βοήθεια των συμμάχων και φίλων μας του εξωτερικού, να πάρουμε τα όπλα δια να διώξουμε τον κατακτητή, που θέλει να αφανίσει τον τόπον μας. Σεβόμεθα την ιδεολογία σας, έχουμε όμως την ιδίαν απαίτηση από σας, να σεβασθείτε και την δική μας ιδεολογία». (Από το βιβλίο τον Κώστα Καραλή σ. 247).
Φυσικά απεχώρησε, και το ΚΚΕ τον έγραψε στους μελλοθανάτους του. αλλά δεν πρόλαβε, τον δολοφόνησαν οι Γερμανοί.

 Στρατόπεδο Γερακίου Λακωνίας.

Στρατοπεδάρχης ήταν ο Κώστας Απολοδήμος, ιδιαίτερα σκληρός και ανάλγητος, που στο δεύτερο αντάρτικο του ΚΚΕ για την «απελευθέρωση» της Ελλάδας από τον «μοναρχοφασισμό» ήταν αρχηγός Λόχου Πολιτοφυλακής Λακωνίας.
Ήταν μεγάλο το στρατόπεδο αυτό σε μία αυλόμαντρα με κρατούμενους από περιοχές Λακωνίας και Νοτίου Αρκαδίας. Ο αριθμός κρατουμένων ήταν σταθερός διότι υπήρχε συνεχής ροή προσερχόμενων και εξερχόμενων για εκτέλεση. Μεταξύ των δολοφονημένων και ο Βουλευτής Αρκαδίας Τουρκοβασίλης, που συνελήφθη τον Οκτώβριο του 1943 (Καραλής σ. 238).

Στρατόπεδα Μονών Βελανιδιάς και Δημιόβης στον Ταΰγετο

 κοντά στην Καλαμάτα.
 

Μικρά στρατόπεδα όπου η ΟΠΛΑ συγκέντρωνε τους συλληφθέντες Καλαμάτας και γύρω περιοχών. Στη μονή Βελανιδιάς έδρευε το τάγμα του ΕΛΑΣ Τάκη Αναστασόπουλου και στη Μονή Δημιόβης το τάγμα του Ηλία Καραμούζη. Πέριξ της μονής Δημιόβης υπήρχαν 36 άταφα πτώματα!!!
 

 Άρνα Λακωνίας, στον Ταΰγετο.

 Στρατοπεδάρχης ο Τάκης Κώνστας από την Άρνα. Εδώ εγκλείσθηκαν 50 αντάρτες του Ελληνικού Στρατού(Ανταρτικής οργανώσεως Πελοποννήσου) επί 20ήμερο, μετά τους μετέφεραν στη Βασιλική Ταϋγέτου όπου τους απελευθέρωσαν την 28-8-1943 μετά από συμφωνία για διάλυση του Ε.Σ.
Το Στρατόπεδο αυτό συνέχισε να λειτουργεί. Τον Δεκέμβριο του 1943 είναι πάλι γεμάτο και μετακίνησε τους ομήρους του στην περιοχή Καστανιά Αγίου Νικολάου. Νέος στρατοπεδάρχης ο Κων/νος Κίκηρας με βοηθό βασανιστή τον Μιχάλη Καψαλάκο.
Χτυπούσαν τους κρατουμένους με αγκαθωτό σύρμα, ξερίζωναν και δόντια. Στο τέλος εκτέλεσαν αρκετούς στη θέση Πηγάδια Αλαγονίας Μεσσηνίας, με ξιφολόγχες!!! Οι δολοφόνοι καταδικάσθηκαν για τις δολοφονικές τους ενέργειες (ο Καψαλάκος δις εις θάνατον) αλλά τελικά την γλίτωσαν λόγω μέτρων επιείκειας. (Από το βιβλίο «Με το φωτοστέφανο τον Μαρτυρίου» της Τσελεσίλλα - Ιωαννίδου Λαμπέα, σελίδα 89).
 

Βυτίνας - Γεωργιτσίου.

Στο πρώτο έγκλειστοι ήταν εκατό άτομα του Τάγματος Ασφαλείας Μιστρά με την επωνυμία «Λεωνίδας» καθώς και σημαίνοντες κάτοικοι της περιοχής Σπάρτης .Στο δεύτερο (Γεωργιτσίου) άτομα της ιδίας συνθέσεως. Αυτά τα αιχμάλωτα άτομα είχαν τετράμηνη περιπέτεια.
Ήταν κλεισμένοι (κάτοικοι και Τάγματα) από τον φόβο δολοφονιών εκ μέρους του ΕΛΑΣ στο Κάστρο του Μιστρά έτοιμοι να δώσουν μάχη με τους ΕΛΑΣίτες. Τελικά στις 12-10-1944 παρεδόθησαν κατόπιν συμφωνίας ότι ο ΕΛΑΣ δεν θα πειράξει κανέναν. Παρά την συμφωνία οι ΕΛΑΣίτες μόλις τους αφόπλισαν ΕΣΦΑΞΑΝ ΑΜΕΣΩΣ επί του φορείου ευρισκόμενο τραυματία υπολοχαγό Αλέκο Δριβάκη και άλλους τριάντα της διμοιρίας Αγίου Ιωάννου Μιστρά αφού πρώτα τους απογύμνωσαν και τους βασάνισαν μετά τους τουφέκισαν.
Αρχηγός του εκτελεστικού αποσπάσματος που διέπραξε αυτές τις δολοφονίες ήταν ο ΕΛΑΣίτης Ναπολέων Παπαγιαννόπουλος.

Τους ανώτερους αξιωματικούς του Τάγματος Ασφαλείας Μιστρά τους έκλεισαν στην έπαυλη Σαρσάνη και ετοιμαζόταν να τους ρίξουν στον …Καιάδα του Ταϋγέτου εκεί πού πριν 2000 χρόνια οι Σπαρτιάτες έριχναν τα ανάπηρα παιδιά τους.( σημ:Δηλαδή οι «Προοδευτικές - Δημοκρατικές » δυνάμεις θα μας πήγαιναν 2000 χρόνια πίσω. Μήπως δεν μας πήγαν τελικά;)
Είχαν όμως τύχη. Διότι πρόλαβε και τους γλίτωσε η Αγγλική μηχανοκίνητη Μονάδα υπό την ηγεσία Άγγλου Ταγματάρχη. Τους μετέφεραν σε φυλακές , σε στρατόπεδο της Βυτίνας ,μετά ξανά σε φυλακές και οι Άγγλοι τους ξαναγλύτωσαν από το ΕΛΑΣίτικο μαχαίρι. Αποφυλακίστηκαν την 5-3-1945 από τις νόμιμες αρχές της Ελλάδος και πήγαν κατ ευθείαν στην Μητρόπολη Σπάρτης όπου χωροστατούντος του Μητροπολίτου έγινε δοξολογία ενώπιον χιλιάδων λαού.
 

Χάραδρο Κυνουρίας, κοντά στο Άστρος.

Ήταν στο Δημοτικό σχολείο του χωριού με 200 περίπου κρατουμένους της περιοχής Τριπόλεως, όλων των επαγγελμάτων και ηλικιών. Άλλα βασανιστήρια εγένοντο δημοσίως να βλέπουν όλοι οι κρατούμενοι και άλλα στη θέση «Γουρνάκι», 300 μέτρα μακριά από το χωριό. Διοικητής κάποιος Κων/νος Ζησιάδης, με ανταρτοδίκες-βασανιστές τον Καπετάν Παύλο (Μπουζάνη). Καπετάν Κυριάκο και Καπετάν Λέων. Ο Καπετάν Λέων έχει γραφεί, χωρίς να το επιβεβαιώσω από άλλες πηγές, ότι δεν ήξερε καλά ελληνικά. Εδώ δολοφονήθηκαν πέντε άτομα, μεταξύ των οποίων και ο Ιωάννης Βουγιουκλάκης, πατέρας της ηθοποιού Αλίκης Βουγιουκλάκη. Δεν συμπαθούσε το ΕΑΜ γι αυτό η ΟΠΛΑ τον συνέλαβε σε ένα χωριό της Κορινθίας όταν προσπαθούσε να ανταλλάξει ρούχα με λίγα τρόφιμα, αρχές Δεκεμβρίου 1943. Τον βασάνιζαν πολλές μέρες σε καθημερινή βάση. Μετά από σκληρό βασανισμό έμεινε αναίσθητος και εντός του σχολείου, παρουσία όλων του έβγαλαν τα χρυσά δόντια με την τανάλια!!! Τον μετέφεραν στις 31-12-1943, δυο χιλιόμετρα έξω από το χωριό στη θέση Διάσελα και μαζί με τους Αναστάσιο Κανάβαρο, Σαράντο Πουρνάρα, Τάκη Κουγιούρα και Γεώργιο Τράκα τους έριξαν σε ένα λάκκο και τους δολοφόνησαν με πέτρες!!! (όπως τον Άγιο Στέφανο). Η αγανάκτηση των κατοίκων ήταν μεγάλη αλλά λόγω τρομοκρατίας δεν μπορούσαν να την εκδηλώσουν. Γι’ αυτό το στρατόπεδο το μετέφεραν τον Ιανουάριο του 1944 στη Μονή Ορθοκωστάς (Εορτακουστής) και μετά στη Μαύρη Τρύπα, όπου τον Φεβρουάριο του 1944 ελευθέρωσε τους κρατουμένους Γερμανικό απόσπασμα και οι κρατούμενοι έπεσαν και φίλησαν τα πόδια των Γερμανών. Αυτή ήταν η κατάντια του «απελευθερωτή» ΕΛΑΣ, να προτιμούν οι Έλληνες τους Γερμανούς παρά την «Ελευθερία» που τους προσέφερε!! (Χρήστος Ζαλικώστας. «Χρονικό της Σκλαβιάς». σ. 178).
 

Μελιγαλά.

Προσωρινό στρατόπεδο διότι σε λίγες μέρες άδειασε, θα δούμε πώς.: Μπεζεστένι σημαίνει «υπαίθριο παζάρι» και είναι ένας μαντρότοιχος δίπλα στο Σ. σταθμό Μελιγαλά. που γινόντουσαν εμποροπανηγύρεις,
Εδώ συγκεντρώθηκαν οι λίγοι εναπομείναντες άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας Μελιγαλά και Καλαμάτας μετά την ήττα τους στη μάχη του Μελιγαλά, καθώς και πάρα πολλά άτομα που φοβούντο την δράση του ΕΛΑΣ και του Άρη Βελουχιώτη. Οι άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας ήταν μία μικρή μειοψηφία. Ο συνολικός αριθμός όλων των Ταγματασφαλιτών πριν την μάχη ήταν 800 άτομα. Ο Βελουχιώτης είχε εκδώσει την υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 330/15-9-44 διαταγή «Πας συλλαμβανόμενος Ταγματασφαλίτης θα τουφεκίζεται επί τόπου», και οι ΕΛΑΣίτες πειθάρχησαν στην διαταγή του. Συνεπώς ο αριθμός ήταν πολύ λιγότερος από 800 άτομα λόγω απωλειών στη μάχη και της εκτελέσεως των αιχμαλώτων. Παρόλα αυτά στο Μπεζεστένι βρέθηκαν στοιβαγμένα 2.000 άτομα, όλων των ηλικιών, από μωρά μέχρι γέρους. Γι' αυτό λοιπόν καταρτίστηκε μία επιτροπή από τους ΕΑΜίτες Βασίλειο Μπράβο, Γιάννη Καραμούζη και άλλους για εκκαθάριση του στρατοπέδου. Πράγματι απελύθησαν πολλά γυναικόπαιδα, αλλά μερικά από αυτά μόλις βγήκαν έξω σκοτώθηκαν από διάφορους ΕΛΑΣίτες.

Πολλοί αξιωματικοί και στρατιώτες των Ταγμάτων συγκεντρώθηκαν στο χωριό Μερόπη δίπλα στο Μελιγαλά. στη μάντρα του «Κριμπά». Μεταξύ των κρατουμένων στο Μπεζεστένι και ο Περικλής Μπούτος με τα δύο του παιδιά, πατέρας του πολιτευτή Γιάννη Μπούτου, ενώ στη Μερόπη ήταν ο κατοχικός Νομάρχης Μεσσηνίας Περωτής. Ο Γιάννης Καραμούζης μαζί με τον Βασ. Μπράβο συγκρότησαν εκτελεστικά αποσπάσματα του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ υπό την διοίκηση του Μάτζαρη και του Ν. Μητροπούλου.
Αλλά ας αφήσουμε τον ίδιο τον Γιάννη Καραμούζη να μας τα διηγηθεί από το βιβλίο του «Πατριώτες και προδότες στο Μωριά!».

«Ο Άρης με τον υπασπιστή τον Τζαβέλα και 4-5 μαυροσκούφηδες επεσκέφθη στο χωριό Μερόπη τους Ταγματασφαλίτες που δεν είχαν εκτελεσθεί. Τους έγδυσε και ο ίδιος προσωπικώς έδωσε το σύνθημα για άγριο ξυλοδαρμό μέχρι αίματος. Μόλις βράδιασε τους παρέδωσε στους μαυροσκούφηδες και με την βοήθεια και άλλων ανταρτών σφαγιάσθηκαν όλοι, λίγο έξω από την Μερόπη». (σελ. 74).

Κάποιος άλλος αναφέρει ότι ο Τζαβέλας σκότωσε μερικούς πατώντας τους στα κεφάλια με τις αρβύλες του!!!
Για το τι έγινε στο «Μπεζεστένι». θα αφήσουμε πάλι τον ίδιο να μας τα διηγηθεί:

«Εθεωρείτο δείγμα αφοσιώσεως και πίστεως στο κόμμα η αυτοπρόσωπος εκτέλεση κρατουμένων ή η σύμπραξης και η συμβολή δια την' εκτέλεση. Οι οργανωθείς είχαν διαπαιδαγωγηθεί σ' αυτό το πνεύμα.  Πολλές οργανώσεις, για να φανούν «πρότυπα» καλών και πιοτών κομματικών οργανώσεων ζητούσαν και φυσικά έπαιρναν τους συγχωριανούς των να τους «δικάσουν» και να τους εκτελέσουν στα χωριά τους. Το παράδειγμα το έδωσε η οργάνωση Οιχαλίας και Μερόπης. Πήραν τους συγχωριανούς των και εκεί με πανηγύρια και χορούς τους εκτέλεσαν. Το παράδειγμα τους το μιμήθηκε και το Νησί: Πήραν 13 από τον Μελιγαλά τους οδήγησαν στο κέντρο της πόλεως Μεσσήνης και εκεί με χορούς και τραγούδια - αντιγραφή των κανιβάλων - τους εκτέλεσαν» (σελίς77).

Σημείωση. Αυτοί οι κανίβαλοι που αναφέρει Γ. Γραμματέας του ΕΑΜ Μεσσήνης σίγουρα αναγνωρίζονται από το ΚΚΕ ως «λαϊκοί ήρωες». Το επίσημο όμως Κράτος, ήθελα να ήξερα. τους χορηγεί συντάξεις «Εθνικού Αντιστασιακού»; Δεν γνωρίζω τι ακριβώς έπραξαν οι 13 εκτελεσθέντες με αυτό τον τρόπο, πάντα οι εκτελεστές έφεραν την ανθρωπότητα χιλιάδες χρόνια πίσω!!!
Δεκαοκτώ όμως άτομα εκτελέσθηκαν κατ' άλλον τρόπον, ας δούμε πως:

«Μεταξύ των αιχμαλώτων τον Μελιγαλά ήσαν πολλοί πολιτευτές και μερικοί αξιωματικοί Ήταν πρόσωπα που η εκτέλεση των υπό κάποια «μορφή νομιμότητας» δηλαδή δι' ανταρτοδικείων. αφού δεν είχαν εκτελεσθεί κατά την «μάχη», Ίσως να δημιουργούσε ζητήματα στο κόμμα. Γι' αυτό βρέθηκε τρόπος «ανεύθυνου» εκτελέσεως των. Κατά πρόταση τον Βασ. Μπράβου, που υιοθετήθηκε από τον Κουλαμπά, θα μεταφερόντουσαν στην Καλαμάτα. Εκεί θα είχε προετοιμασθεί «αγανακτισμένο» πλήθος και θα τους εκτελούσε. Πράγματι την 16 Σεπτεμβρίου ξεχωρίστηκαν 18 άτομα δια να μεταφερθούν στη Καλαμάτα. Η κομματική όμως οργάνωση της Καλαμάτας δεν μπόρεσε να οργανώσει καλά και να προετοιμάσει τους «αγανακτισμένους». Γι' αυτό ειδοποίησε και ανεβλήθη, δια την επομένη, η μεταφορά των εις την Καλαμάτα.  Η ΕΑΜική εφημερίδα "Ελεύθερη Μεσσηνία» στις 17 Σεπτεμβρίου αντέγραφε την είδηση ότι πρόκειται το απόγευμα να μεταφερθούν στην Καλαμάτα οι αρχηγοί των Ταγμάτων. Οι κομματικές οργανώσεις κινητοποίησαν τα μέλη τους και τους οπαδούς των ώστε σε ορισμένη ώρα να ευρίσκονται σε καθορισμένο μέρος των Καλαμών δια να «υποδεχθούν» τους αρχηγούς των Ταγμάτων.
Το απόγευμα της 17 Σεπτεμβρίου, 18 εκ των αιχμαλώτων, μεταξύ των οποίων οι Περικλής Μπούτος, πολιτευτής του κόμματος των φιλελευθέρων. Ταγματάρχης Χριστόφιλος, Ταγματάρχης Χωροφυλακής Φραγκουδάκης, Γαλόπουλος αντεισαγγελέας Καλαμών, Δημήτριος Περωτής Νομάρχης Μεσσηνίας, Μορφονιός Ταγματάρχης κ.λ.π. μεταφέρθηκαν δι' αυτοκινήτου στην Καλαμάτα. Το αυτοκίνητο σταμάτησε στην κεντρική πλατεία. Εκεί είχε συγκεντρωθεί πολύς κόσμος και τα «χωνιά» του Ε.Α.Μ. από ενωρίς καλούσαν το «λαό» να είναι συγκεντρωμένος για την «υποδοχή».
Μόλις άρχισαν να τους κατεβάζουν από το αυτοκίνητο, τους έπεσαν απάνω οι «αγανακτισμένοι» και με μαχαίρια και ραβδιά τους σκότωσαν, υπό τα αλλεπάλληλα συνθήματα των χωνιών του Ε.Α.Μ. Μετά την κατακρεούργηση των προς «τέρψιν» του λαού κρεμάστηκαν στα φανάρια της κεντρικής πλατείας της πόλεως».

Ο δολοφονηθείς Νομάρχης Μεσσηνίας Δημ. Περωτής επικεφαλής επιτροπής γλίτωσε στις 11-2-1944 από το Γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα τον μεγαλύτερο αριθμό από τους 1500 συλληφθέντες Καλαματιανούς στο Γερμανικό Στρατόπεδο συγκεντρώσεως <<Παπαφλέσσας >>στην Καλαμάτα. Δεν μπόρεσε να κάνει τίποτα για 149 άτομα που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ως αντίποινα δια τον φόνο 2-3 Γερμανών από τους αντάρτες τους ΕΛΑΣ στο χωριό Άγιος Φλώρος Μεσσηνίας. Και να φανταστείτε ότι ο ΕΛΑΣ ΗΞΕΡΕ ότι υπάρχουν συλληφθέντες να εκτελεστούν ως αντίποινα. Τα έκανε ΕΠΙΤΗΔΕΣ.
Ο δολοφονηθείς Ταγματάρχης Χωροφυλακής Φραγκουδάκης τον Μάιο του 1944 γλίτωσε την τελευταία στιγμή από το Γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα 50 ΕΑΜιτες της Καλαμάτας και αυτοί για ευγνωμοσύνη τον κατακρεούργησαν.
Αν κατ' αυτόν τον τρόπον είχαν εκτελεσθεί ΕΑΜίτες με την πανίσχυρη προπαγάνδα και χρήματα που διαθέτουν οι «προοδευτικές δυνάμεις», όλη η Ελλάδα θα τους είχε στήσει αγάλματα, η δε σχολική ιστορία θα είχε αφιερωθεί σ' αυτούς σελίδες ολόκληρες!! Τώρα αν το θυμίζεις θεωρείσαι&#8230; πτωματολόγος!!!
(ΣΗΜ:Κατά τον ίδιο τρόπο και μετά από ομιλίες ακόμα και «Εθνοσυμβούλου»,(σημ: δηλαδή βουλευτού του ΕΑΜ &#8211;ΚΚΕ για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους) που κάλεσε το λαό να τιμωρήσει τους προδότες, εξετελέσθησαν στην Πύλο Μεσσηνίας 21 άτομα με μαχαίρι και τα πτώματα τους πετάχτηκαν από τα παράθυρα στο μαινόμενο πλήθος πού φώναζε ρίξε τους ρίξε τους!!! Ότι και να είχαν κάνει αυτά τα άτομα, ο τρόπος της δολοφονίας τους ήταν κανιβαλικός.)

Όσοι απέμειναν στο Μπεζεστένι τουφεκίσθηκαν όλοι «δια να μη τους κάνει χωροφύλακες ο Παπανδρέου» και τα σώματα τους ρίφθηκαν στην περιβόητη πηγάδα (γνωστή η ιστορία της). Τα θύματα περίπου 2.000.
Αυτό ήταν το τέλος του Στρατοπέδου συγκεντρώσεως Μελιγαλά.

 

«Οι κάτοικοι των περιοχών από Μέγαρα ως Κόρινθο έδωσαν 400 εκατ. δραχμές στους ΕΛΑΣίτες να μην κάνουν επιθέσεις στους Γερμανούς και αυτοί καταστρέψουν με αντίποινα τα χωριά. Και πράγματι από Απρίλιο 1944 ΔΕΝ έγινε καμία επίθεση ανάμεσα στα Μέγαρα και την Κόρινθο!!!!». Χέρμαν Μάγερ στο βιβλίο του «Από την Βιέννη στα Καλάβρυτα» εκδόσεις ΕΣΤΙΑ σελίδα 542

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κομμουνιστή «ήρωα»...

Τελειώνοντας το αφιέρωμα (στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως Πελοποννήσου θα αναφερθώ σε μία ανόσια πράξη απ' τις πολλές κάποιου Κώστα Κανελλόπουλου, που δυστυχώς το ΚΚΕ τον έχει κατατάξει και αυτόν (όπως και τόσους άλλους αναλόγου συμπεριφοράς) στο πάνθεο των ηρώων του.

Ο Κ. Κανελλόπουλος ήταν μόνιμος ανθυπίλαρχος τον Στρατού και αποτάχτηκε για κομμουνιστική δράση πολύ πριν τον Αλβανικό πόλεμο. Με το ΕΑΜ βρήκε την ευκαιρία να πάρει τα αξιώματα που δεν πήρε στο Στρατό.

Τον Νοέμβριο του 1943 στο χωριό Δυρράχιο Ταϋγέτου δίκασε την Νίτσα Ρούκα από την Καλλιρόη Μεσσηνίας διότι δεν δέχθηκε να γίνει ερωμένη του!! Η κατηγορία ήταν ότι είχε σεξουαλικές σχέσεις με τους Ιταλούς. Προηγουμένως (Μεγάλη Παρασκευή '43) είχε σκοτώσει τους γονείς της, την αδερφή της και είχε κόψει το ένα πόδι του αδερφού της. Η κοπέλα εξετάσθηκε από δύο γιατρούς, ο ένας ήταν ο Καπόπουλος από τους Κωνσταντίνους, και οι δύο είπαν ότι ήταν παρθένος. Το «δικαστήριο» παρουσία όλων των, υποχρεωτικώς παριστάμένων, κατοίκων του χωριού την καταδίκασε σε θάνατο. Τρεις φορές οι αντάρτες του ΕΛΑΣ βλέποντας το άδικο αστόχησαν, αλλά τελικά την εκτέλεσε ο ίδιος ο Κ. Κανελλόπουλος. Σημειωτέον ότι κάποτε που είχε τραυματισθεί, η Νίτσα Ρούκα τον είχε νοσηλεύσει! Το επεισόδιο περιγράφει ο Χρήστος Ζαλοκώστας στο «Χρονικό της Σκλαβιάς» σ. 177, ο Κοσμάς Αντωνόπουλος «ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΣ» σ. 1321 καθώς και ο υπολοχαγός Γ. Ταβερναράκης αρχηγός της συμμαχικής αποστολής ΣΜΑ περιοχής Ταϋγέτου σε αναφορά του. Μάλιστα ο Ταβερναράκης επενέβη να την διασώσει, αλλά μάταια. Ας τον έχει λοιπόν το ΚΚΕ «ήρωα» του να τον καμαρώνει, αλλά ας μάθουν κάποιοι την ιστορία του να μην τον τιμούν ως «ήρωα». Δυστυχώς δεν είναι ο μοναδικός τέτοιου είδους «ήρωας».

Είναι γνωστό ότι μετά την ήττα του Κομμουνιστικού Κινήματος τον Δεκέμβριο του 1944 επακολούθησε η συμφωνία της Βάρκιζας (Φεβρ. 1945). Αυτή δεν αμνήστευσε τα ποινικά αδικήματα (δολοφονίες, ληστείες κ.τ.λ.).

Πολλοί λοιπόν «λαϊκοί αγωνιστές» δικάστηκαν γι' αυτά τα εγκλήματα. Συνεπώς είναι ΜΕΓΑ ΨΕΥΔΟΣ αυτό που λένε ότι διώχτηκαν από την «αντίδραση» διότι έκαναν αντίσταση στους κατακτητές. Μάλιστα πολλοί από αυτούς δεν μπόρεσαν να επανέλθουν στην κανονική τους ζωή διότι θα συλλαμβάνονταν και έτσι έμειναν ως παρακρατικές ομάδες στα βουνά. Περίπου 3.000 άτομα φυγοδικούσαν οργανωμένα σε ομάδες 10-15 ατόμων.

Διάβασα πρόσφατα ότι στις 25-6-96 ο Δήμος Χαϊδαρίου έστησε άγαλμα του Κομμουνιστή Νίκου Πλουμπίδη. Ο Νίκος Πλουμπίδης ή Μπάρμπας κατά την διάρκεια της κατοχής ήταν για ένα διάστημα αρχηγός της ΟΠΛΑ, που τόσα εγκλήματα έκανε κατ' εντολή του σε βάρος του Ελληνικού Λαού.

Είναι παράλογο να στήνουμε αγάλματα αναγνωρίζοντας ως ήρωες τέτοια άτομα, την στιγμή που αναλόγων προσώπων αγάλματα γκρεμίστηκαν στις λεγόμενες «Λαϊκές Δημοκρατίες». Δυστυχώς η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης όπου τέτοια άτομα τιμώνται.

Πιθανόν για όλα όσα έγραψα κάποιοι να με κατηγορήσουν για πτωματολογία και αναμόχλευση παθών.
Αυτή όμως είναι η ιστορική αλήθεια και όποιος θέλει ας με διαψεύσει με ντοκουμέντα..
Δυστυχώς, οι «προοδευτικές» δυνάμεις 25 χρόνια χωρίς αντίπαλο αναμοχλεύουν πάθη και πτωματολογούν γι' αυτά που έπαθαν και κυρίως που δεν έπαθαν.
 

Aριστερή βία: μύθοι και πραγματικότητα

NEA ΠΟPIΣMATA ΓIA TΟN EMΦYΛIΟ Ή ANAΠAΛAIΩΣH TΩN ΠAΛAIΩN MYΘΩN;

H MEΓAΛH ΣYZHTHΣH ΠΟY ΠPΟKAΛEΣE TΟ APΘPΟ TΟY ΣTAΘH KAΛYBA ΠEPI «KΟKKINHΣ TPΟMΟKPATIAΣ», ΣYNEXIZETAI. META TIΣ ΠAPEMBAΣEIΣ TΩN KAΛYBA-MAPANTZIΔH-MAZAΟYEP THΣ 20/3 THN AΠANTHΣH TΟY Γ. MAPΓAPITH ΣTIΣ 9/4, KAI TO APΘPO TOY B. KPEMMYΔA ΣTIΣ 4/5, Ο ΣT. KAΛYBAΣ EΠANEPXETAI ΣTHN APIΣTEPH BIA, KATHΓΟPΩNTAΣ TΟYΣ EΠIKPITEΣ TΟY ΟTI ΔIKAIΟΛΟΓΟYN ΓEΓΟNΟTA ΠΟY ΟYTE TΟ KKE TΟY 1945, ΔEN HΘEΛE NA ΔIKAIΟΛΟΓHΣEI


H αναφορά στο EAM και στον ΕΛΑΣ προκαλεί αυτόματους συνειρμούς στον Άρη Βελουχιώτη και τους γενειοφόρους καπεταναίους που απαθανάτισε ο Σπύρος Μελετζής. Λιγότερο γνωστό είναι πως την οργανωτική ραχοκοκαλιά του EAM αποτελούσαν συχνά απρόσωποι γραφειοκράτες, σαν τον Θόδωρο Ζέγγο (ψευδώνυμο Στάθης ή Τριαντάφυλλος) και τον Δημήτρη Ανδρεαδάκη.

Ταχυδρομικός από τη Μαγνησία με θητεία στην Ακροναυπλία ο πρώτος, χρημάτισε γραμματέας της περιφερειακής επιτροπής Αργολιδοκορινθίας του KKE το 1943-1944. Από την Περαχώρα Λουτρακίου ο δεύτερος, υπήρξε δεξί χέρι του Ζέγγου με περιοχή δικαιοδοσίας την Αργολίδα. Και οι δύο πρωταγωνίστησαν στο δράμα που παίχθηκε στη Βορειοανατολική Πελοπόννησο στη διάρκεια της Κατοχής.

Μέσα σε έναν χρόνο (Σεπτέμβριος 1943 - Σεπτέμβριος 1944) και σε δύο μόνο επαρχίες (Άργος και Ναυπλία) του σημερινού Νομού Αργολίδος, όπου διεξήγαγα λεπτομερή έρευνα, φονεύθηκαν πάνω από 650 άνθρωποι (σχεδόν το 2% του συνολικού αγροτικού πληθυσμού της περιοχής). Αντίστοιχα είναι τα μεγέθη στην Κορινθία και σε ορισμένες άλλες περιοχές της Πελοποννήσου και της υπόλοιπης Ελλάδας. Η φύση της βίας στην Αργολίδα (περίπου το 55% των θυμάτων φονεύθηκαν από το EAM και το 45% από τους Γερμανούς και τα Τάγματα Ασφαλείας) πιστοποιεί την έκταση των κατοχικών συγκρούσεων που γρήγορα πήραν εμφύλιο χαρακτήρα.

Οι αριθμοί αυτοί αναφέρονται σε δολοφονίες άμαχων Ελλήνων χωρικών, οι οποίοι άλλοτε είχαν κάποια σχέση με τις αντιμαχόμενες παρατάξεις και άλλοτε όχι, αλλά δεν ήταν μαχητές. Οι νεκροί στα πεδία μαχών της ίδιας περιοχής ήταν ελάχιστοι συγκριτικά. H βία των Γερμανών μπορεί να μην προξενεί έκπληξη, αλλά πώς μπορεί να ερμηνευθεί το μέγεθος της βίας του EAM;

Θέμα ταμπού

Τα παραπάνω στοιχεία, μέρος ευρύτερης έρευνάς μου για τον Εμφύλιο, εμπεριέχονται σε πρόσφατο συλλογικό τόμο (επιμ. Μαρκ Μαζάουερ, «Μετά τον πόλεμο. Η ανασυγκρότηση της οικογενείας, του έθνους και του κράτους στην Ελλάδα, 1943-1960», Αλεξάνδρεια, 2003. Μόλις κυκλοφόρησε η αναθεωρημένη δεύτερη έκδοση χωρίς μεταφραστικά σφάλματα). Όπως είναι φυσικό, η αναφορά σε ένα θέμα ταμπού, όπως η αριστερή βία στη διάρκεια της Κατοχής, δεν θα μπορούσε να μην προκαλέσει κριτικές. Δυστυχώς όμως, αντί αυτές να συμβάλλουν στην προαγωγή ενός γόνιμου επιστημονικού διαλόγου, φαίνεται πως επιδιώκουν την προάσπιση μιας συγκεκριμένης ανάγνωσης του παρελθόντος ανεξάρτητα από τη σχέση της με την πραγματικότητα ... όταν δεν ξεφεύγουν από τα όρια της σοβαρότητας παραληρώντας περί New Age (!) και κατάργησης του Διαφωτισμού. Αναλώνονται έτσι σε προσωπικές επιθέσεις (απ' όπου δεν απουσιάζει η εύκολη ειρωνεία) αμφισβητώντας την ίδια τη βάση των γεγονότων.

Αναφέρεται, λοιπόν, πως στηρίζω τα συμπεράσματά μου για την ύπαρξη, μορφή και έκταση της αριστερής βίας σε αναξιόπιστες πηγές, δηλαδή σε προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που συλλέχθηκαν πενήντα χρόνια μετά τα γεγονότα, σε δικογραφίες εφετείων που δίκαζαν αριστερούς και σε «ψυχανεμίσματα» Άγγλων συνδέσμων. Αφήνοντας κατά μέρος μεθοδολογικές συζητήσεις για το πώς αξιοποιούνται οι πηγές, θα περιοριστώ σε τρεις πηγές των οποίων η αξιοπιστία δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.

1. Πηγή πρώτη, ο διοικητής του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, ταγματάρχης Μανόλης Βαζαίος, ο οποίος στα απομνημονεύματά του αναφέρεται εκτενώς στις «υπερβασίες», όπως τις ονομάζει. Περιγράφει πως πληροφορήθηκε κάποτε πως ο Ζέγγος επρόκειτο να εκτελέσει ως αντιδραστικούς «ένα ποσοστό 5-10% των κατοίκων κάθε χωριού» της περιοχής για να εξουδετερώσει την παρουσιαζόμενη «αντίδραση». Όταν διαμαρτυρήθηκε, ο Ζέγγος του απάντησε: «Συναγωνιστή αρχηγέ, φύλαξε το κεφάλι σου και μην αναμειγνύεσαι εις αλλότρια καθήκοντα». Όπως είναι γνωστό, το KKE διέκρινε ανάμεσα σε «προδότες» (συνεργάτες των Γερμανών) και «αντιδραστικούς», όσους δηλαδή δεν ήταν (ή κατηγορούνταν πως δεν ήταν) μαζί του.

2. Πηγή δεύτερη, που δεν αφήνει αμφιβολία ως προς την έκταση και αυθαιρεσία της βίας, εσωτερική έκθεση στο Πολιτικό Γραφείο του KKE που υπέβαλε στις 15 Μαρτίου του 1946 κομματικό στέλεχος (βρίσκεται στο αρχείο του KKE, στα ΑΣΚΙ): «Άλλη υπόθεση... είναι οι εκτελέσεις της Αργολιδοκορινθίας. Ο γραμματέας της Π.E. Κορίνθου δηλώνει υπεύθυνα... ότι απ' τη μελέτη που έχει κάνει μέχρι τώρα, διαπιστώνει ότι έγιναν πάνου από 1.200 εκτελέσεις ανθρώπων, που εμείς σήμερα δεν μπορούμε με κανένα στοιχείο να δικαιολογήσουμε. Εκτελέστηκε γραμματέας K.Ο. χωριού, γιατί υποστήριζε με επιμονή πως στο χωριό του δεν έχει αντίδραση για κόψιμο, η οποία κατά τον Σέγγο έπρεπε απαραίτητα να υπάρχει σε ποσοστό 10-15% σε όλο το χωριό» (έμφαση και ορθογραφία του πρωτοτύπου). Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της βίας αυτής, αρκεί να σημειωθεί πως, σύμφωνα με (αριστερή) έκθεση, το σύνολο των φόνων που διαπράχθηκαν από δεξιές παρακρατικές ομάδες την περίοδο από 12-2-45 έως 31-3-1946 σε ολόκληρη την χώρα ανέρχονται σε 1.289, όσα περίπου ήταν μόνο τα θύματα του EAM στην Αργολιδοκορινθία.

Μπροστά στη γενική κατακραυγή, το KKE αναγκάστηκε τελικά, τον Οκτώβριο του 1944, να διαγράψει τον Ζέγγο. H διαγραφή αυτή ήταν για «τα μάτια του κόσμου», καθώς ο Ζέγγος φαίνεται πως επανεντάχθηκε στον κομματικό μηχανισμό με παρέμβαση του Βελουχιώτη, για να καταλήξει τελικά πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία. Ο Ανδρεαδάκης εντάχθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό και σκοτώθηκε στο «δεύτερο αντάρτικο». Το σκεπτικό της διαγραφής έχει ενδιαφέρον, καθώς αναφέρεται σε «εγκληματική διαστρέβλωση της κομματικής γραμμής... Χρησιμοποίησε [ο Ζέγγος] εναντίον πολιτών μέθοδες που δεν έχουν καμία σχέση με την κομματική ηθική και συμπεριφορά και προξένησε ζημιά στο κόμμα». Φαίνεται δηλαδή καθαρά, πως το KKE απέρριπτε, τότε, ερμηνείες της βίας αυτής ως απλό απότοκο του πολέμου («πόλεμος ήταν, έτσι γίνεται στον πόλεμο»), τις οποίες παραδόξως κάποιοι υιοθετούν σήμερα.

3. Πηγή τρίτη, που δείχνει πως δεν έχουμε να κάνουμε με μεμονωμένα τοπικά γεγονότα, άλλη μια εσωτερική έκθεση του KKE (συντάχθηκε από τον Πολύβιο Ισαριώτη και βρίσκεται επίσης στο αρχείο του KKE). Αναφέρεται, πως «η θέση "αντιδραστικοί" που έπρεπε να ξεπατωθούν», επιβλήθηκε από την κομματική ηγεσία σε ολόκληρη την Πελοπόννησο ήδη από τον Δεκέμβριο του 1943 (προτού, δηλαδή, σχηματιστούν τα Τάγματα Ασφαλείας στην περιοχή).

Στελέχη σαν τον Ζέγγο έδρασαν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, συνήθως με την κάλυψη και ενθάρρυνση του κόμματος. Ο Μιχάλης Ντούσιας, ΕΑΜικό στέλεχος στον Νομό Πρέβεζας, αναφέρει για παράδειγμα την περίπτωση του «Ροβεσπιέρου» (Ανδρέα Φιλίππου), στελέχους του KKE στο Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας, την πολιτεία του οποίου χαρακτηρίζει «αυθαίρετη τρομοκρατική δράση» εμφορούμενη από τη λογική ότι «όποιος δεν ήταν δικός μας, ήταν εχθρός μας». Πρόσφατες έρευνες έχουν τεκμηριώσει αντίστοιχες πρακτικές στη Μακεδονία και αλλού.


Επανάσταση, εκκαθαρίσεις και «πράσινα άλογα»

Θα μπορούσα να παραθέσω πολύ περισσότερες «αξιόπιστες» πηγές, αλλά αυτές αρκούν για να διαφανεί η ποιότητα της κριτικής περί πηγών. Σε γενικές γραμμές, οι πηγές τεκμηριώνουν μια λογική γενικών εκκαθαρίσεων που δεν μπορεί να φορτωθεί απλά στις πλάτες των Γερμανών. Άλλωστε, στη Γαλλία και την Ιταλία, οι Γερμανοί διέπραξαν αντίστοιχες θηριωδίες, εκεί όμως οι αντιστασιακές οργανώσεις δεν απάντησαν με μαζικές σφαγές αμάχων. Αντίθετα, ένα ερμηνευτικό στοιχείο (ανάμεσα σε άλλα) που δεν μπορεί να αγνοηθεί, είναι οι στόχοι του KKE, ενός κόμματος με λενινιστική παράδοση και σταλινική πρακτική. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο εκ των τότε ηγετών του Γιάννης Ιωαννίδης, αναφερόμενος στους «αντιδραστικούς» των πόλεων, «εμείς θα τους εξουδετερώναμε, γιατί κάναμε επανάσταση και η επανάσταση δεν ξέρει άλλα. Τα άλλα είναι πράσινα άλογα».

Νοσηρή νοοτροπία

Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμία αμφιβολία για το μέγεθος και τη λογική της αριστερής βίας (χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, πως πήρε την ίδια έκταση και μορφή σε κάθε περιοχή. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει). Είναι θλιβερό (και ενδεικτικό μιας πραγματικά νοσηρής νοοτροπίας), πως εξήντα χρόνια μετά τα γεγονότα αυτά έχουμε φθάσει να αμφισβητούμε, να δικαιολογούμε ή ακόμα και να υπερασπιζόμαστε πράγματα και καταστάσεις που ακόμα και το KKE του 1945 χαρακτήριζε «εγκληματική διαστρέβλωση της κομματικής γραμμής» και δεχόταν πως «δεν μπορούμε με κανένα στοιχείο να δικαιολογήσουμε». Μια τέτοια στάση είναι ίσως κατανοητή για κάποιους βετεράνους του Εμφυλίου, αλλά αποτελεί σοβαρότατο ολίσθημα για επαγγελματίες ιστορικούς. H ανάδειξη (και ψύχραιμη συζήτηση) των γεγονότων αυτών είναι αναγκαία για την προαγωγή της ιστορικής έρευνας, αλλά και για έναν επιπλέον λόγο: η αποσιώπηση και απόκρυψή τους θα επέτρεπε την άδικη συγχώνευση εκείνων που εγκλημάτησαν (υπενθυμίζω: όρος του KKE της εποχής) στο όνομα της «επανάστασης» με την πλειονότητα των μελών του EAM και του ΕΛΑΣ που εμφορούνταν από πατριωτικά αισθήματα και των οποίων η στάση υπήρξε άμεμπτη.
 

ΣΤΑΘΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ

Ο Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale

ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ Β' ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΟΥ 5/42 ΣΕ (29/5 - 24/6/1943)

Την 29η Μαϊου 1943 ο Συν/ρχης Ψαρρός εκληθη απο τον Ταξιαρχο Έντυ εις το στρατηγείο του, όπου εβρίσκοντο και οι αρχηγοί του ΕΛΑΣ (Σαράφης, Σαμαρινιώτης, Άρης). Εκεί του διεβίβασε απόφαση του Στρατηγείου Μ.Ανατολής περί ανασυγκροτήσεως του 5/42 Σ.Ε.

Οι αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ συμφώνησαν όπως επιστρέψουν τον αφαιρεθέντα οπλισμό του Συν/τος (200 όπλα) και τα τρόφιμα.
Οι κεντρικές επιτροπές του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ απεδοκίμασαν και κατεδίκασαν την κατα του Συν/τος εχθρική ενέργεια του αρχηγείου Στερεάσς Ελλάδος του ΕΛΑΣ, το δε Γεν. Στρατηγείον του ΕΛΑΣ εξέδωκε την υπ' αριθ. 9 (28-5-43), Δ/γην προς τα τμήματα του ΕΛΑΣ, που με την οποία διετάχθησαν οι οργανώσεις ΕΑΜ - ΕΛΑΣ να μην φέρουν κανένα εμπόδιο εις την ανασυγκρότηση του 5/42 Σ.Ε., αλλ' απεναντίας να βοηθήσουν ταύτην. Εννοείται ότι η Διαταγή αυτή ουδέποτε εξετελέσθη, αλλα παρέμεινε εις τα χαρτιά.

ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΕΙΣ ΤΑΡΑΤΣΑΝ ΓΚΙΩΝΑΣ

Το Σύν/μα ειχε λαβει τα συνήθη μέτρα ασφαλείας δια την περίπτωση κινήσεων του εχθρού προς Γκιώνα. Την εσπέραν της 22 Ιουνίου αφίχθει σύνδεσμος της οργανώσεως του Συν/τος από το χωριό Λευκαδίτι, ο οποίος ανέφερε ότι σημαντικη δύναμη του ΕΛΑΣ (800 περ.άνδρες) συνεκεντρώθη εις το εν λόγω χωρίον με τον σκοπόν δήθεν επιθέσεως κατά της Ιταλικής φρουράς Λιδωρικίου.
Οι Αξκοι του Συν/τος ανησύχησαν εκ της πληροφορίας ταύτης και υπέδειξαν εις τον Συν/χη Ψαρρόν να λάβει έκτακτα μέτρα ασφαλείας. Ούτος θέλων να τους καθησυχάσει, ισχυρίσθει ότι ήτο αδυνατον να κτυπήσει ο ΕΛΑΣ το Συν/μα μετά τη νέα συμφωνία. Ούτω τα τμήματα του Συν/τος παρέμειναν εν καταυλισμό εις τας θέσεις των, με την διαφορά ότι εγκατεστάθησαν φυλάκια εις προωθημένας θέσεις (Τρίσελη, Σπυθάρια, Γεροντόβραχος, Ρωμέϊκο κλπ).
Ευθύς ως ενύκτωσεν ολόκληρος η δύναμη του ΕΛΑΣ, οπλισμένη με βαρύ οπλισμό, ξεκίνησε από το χωριό Λευκαδίτι προς νότο και κατόπιν εστράφη προς ανατολάς και αφού ανήλθεν επί της Γκιώνας, έφθασεν περί τα ξημερώματα εις τα υψώματα της Ταράτσας.
Επικεφαλής των τμημάτων τούτων ήταν ο Λγος Φώτης Βερμαίος (Γρηγοριάδης Φοίβος) και ο Νικηφόρος (Ανθ/ρχος Δημητρίου).
Μόλις έφθασαν εις την θέση Τρίσελη απέστειλαν τον κομμουνιστή Λασπούλαν (Γ. Κρικέλαν) εκ Λευκαδιτίου με το εξής τελεσίγραφον προς το Συν/μα:
"Έχωμεν Δγη του Γεν. Αρχηγείου του ΕΛΑΣ να σας διαλύσωμεν αν δεν παραδοθήτε αμέσως". Ο Συντ/χης Ψαρρός απήντησε επί λέξει : ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ, καταγανακτισμένος δια τη νέα άτιμον και αντεθνική ταύτη πράξιν του ΕΛΑΣ.

ΦΟΝΙΚΟΤΑΤΗ ΜΑΧΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΣ ΓΚΙΩΝΑΣ
( 23/6/1943)

Ξημέρωσε η 23η Ιουνίου του 1943, ημέρα πένθιμος για την Ιστορία της Ελλάδος, η οποία θα αποτελεί κηλίδα αιωνίως μελανή δια τον Εθνικό Απελευθερωτικό αγώνα της πατρίδος μας.
Τα τμήματα του ΕΛΑΣ τριπλάσια εις δύναμη του 5/42 και με βαρύτατο οπλισμό, επιτεθέντα προσέκρουσαν εις την πείσμονα και ηρωική αντίσταση την οποία προέβαλε το Συν/μα καθ'όλη την ημέρα. Τα τμήματα του Συν/τος δεν ήταν καλά οργανωμένα, ούτε εκπαίδευση ειχε γίνει εις τα νέα όπλα, λόγω του ότι οι ρίψεις όπλων συνεχίζοντο ακόμη.
Παρά ταύτα οι άνδρες του Συν/τος ευρεθέντες εις κατάσταση αμύνης λόγω της αδικαιολογήτου και δολοφονικής νέας κατά του Συντ/τος επιθέσεως του ΕΛΑΣ, τον αντιμετώπισαν σθεναρώς και επροξένισαν σοβαρότατες απώλειες εις τα τμήματα τούτου. Οι απώλειες του Συν.τος ανήλθον εις 3 νεκρούς και 5 τραυματίες. Ο Αξκος της Αεροπορίας Τσίγκας εκ Χρισού, συλληφθείς αιχμάλωτος ως τραυματίας, εξετελέσθη επι τόπου.

Η πείσμων και αιματηρά αύτη μάχη της Ταράτσας διεξήχθη ως εξής:
Εις το αριστερό (θέση Σπιθάρια) ετάχθη το τμήμα του αεροπόρου Τσίγκα , εις το δεξιο κα εις την περιοχή Καράπαπα (Μαύρη Πέτρα) το τμήμα του Ταγ/χου Κρανιά
Ο λόχος Κούτρα κατέλαβε τον Γεροντόβραχον, ο λόχος Καϊμάρα τον αυχένα Ποντομούλας (Κυυδωνιά) με την ομάδα του Οπλαρχηγού Βαρβάτου επί της κορυφής της Κριθαριάς. Ο λόχος Ντούρου τον αυχένα Χιονιάς, το δε ανοργάνωτο ακόμξ τμήμα Παπαβασιλείου όπισθεν του τμήματος Κρανιά εις την περιοχή Ρωμέϊκο. Επί πλέον ειχαν εγκατασταθεί εις τους αυχένας Γαρδινίτσας και Ελάτου.

Καθ' ον χρόνο ο λόχος Καϊμάρα μετέβενε να καταλάβη τας θέσεις του συνήντησε εις τη Νοτίαν έξοδον του στενωπού Ποντομούλας τον Ανθ/γον Κατσίμπα του ΕΛΑΣ με ισχυρο τμήμα το οποίο είχε λαβει διατάξεις μάχης. Το τμήμα τούτο οδήγησε ο εν λόγω Ανθ/γος δια μέσου του Β. των Καρουτών δάσους, με τον σκοπόν να χτυπήσει το Συντ/μα εκ των νώτων και να φέρει σύγχυσιν εις την διάταξή του.
Ο Υπ/γος Καϊμάρας αμέσως παρέταξεν τους άνδρες του προς μάχη και κάλεσε τον Κατσίμπα να πλησιάσει για να εξακριβώσει τας προθέσεις του. Ούτος του απάντησε ότι "είχε λάβει Διαταγή να χτυπήσει το Συντ/μα, διότι δήθεν ο Ψαρρός δεν υπέγραψε κάποιο συμγωνητικόν". Ο Καϊμάρας του υπενθύμισε προγενεστέραν ρητήν δήλωσιν του ιδίου, παρουσία του Ταγ/χου Λαγγουράνη, " ότι ο τελευταίος αφοπλισμός του 5/42 εις Στρώμην ήταν σφάλμα και αν ήμουν εγώ παρόν δεν θα άφηνα τον Άρη να το κάνει".Κατόπιν o Καϊμάρας του συνέστησε προς αποφυγή αδελφοκτόνου συρράξεως, να επιστρέψει από τον ίδιο δρομολόγιο που ήρθε. Ούτως συμφώνισε και οι δύο πρώην αδελφικοί φίλοι συμμαθηται και συνάδελφοι, έσφιξαν τα χέρια και απεχωρίσθησαν. Πλήν όμως αντί να πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του ο Κατσίμπας, θέλησε δολίως ενεργών, να καταλάβει την κορυφή της Κριθαριάς, προς αντιπερισπασμόν και συγχυσιν εις τα νότα του 5/42. Ταύτη όμως είχε καταλάβει νωρίτερα η ομάδα του οπλαρχηγού Βαρβάτου, με την υποστηριξιν του Λοχαγού Κούτρα.

Κατά της ομάδος ταύτης επετέθη ο Ανθ/γος Κατσίμπας χωρίς να δυνηθή να την ανατρέψει και εξουδετερώσει. Ο Υπ/γος Καϊμάρας, καταλαβών ταχέως επικαίρους θέσεις επι της κορυφογραμμής Χιονιά, έσπευσε δια δυό ομάδων προς βοήθεια του Βαρβάτου. Η μάχη διήρκεσε 4 ώρες περίπου με αποτέλεσμα να διαλυθεί τελείως το τμήμα Κατσίμπα, ο ίδιος δε να διαφύγει την αιχμαλωσία δια της φυγής.

Ο Καϊμάρας τους συλληφθέντες αιχμαλώτους αφήκεν ελευθέρους τους δε τραυματίας περιέθαλψε και έθαψε τους νεκρούς.
Οι αξκοι και αντάρτες του 5/42 ευρισκόμενοι εν αμύνη επολέμησαν με πείσμα καίτοι ουδεμίαν διάθεσιν είχον να κτυπηθούν με τους Ελασίτες τους οποίοιυς εθεώρουν τότε ότι ήσαν ακόμη Έλληνες.

Εις την μάχην ταύτην παρουσιάσθη το δραματικόν φαινόμενον να πολεμά και να κτυπά ο αδελφός τον αδελφόν, όπως συνέβη με τους αδελφούς Δημήτριον και Νικ. Κοτρώνη, αμφοτέρους εκ Βουνιχώρας Παρνασσίδος.
Εν τω μεταξύ ο λόχος Ντούρου εκινήθη δια πλευρικής κινήσεως και έσπευσεν προς βοήθεια του Καϊμάρα, αλλά όταν έφθασεν εκεί η μάχη είχε τελειώσει, ενώ εις τα υψλωματα Ταράτσας - Ρωμέϊκο συνεχίσθη μέχρι του απογεύματος οπότε τα πυρα αραίωσαν εκατέρωθεν.
Ο γενναίος Ταγ/χης Κρανιάς ενήργησεν αντεπίθεσιν και έτρεψεν τους Ελασίτες εις φυγή προς τη θέση Νεράϊδες οι οποίοι πανικοβληθέντες δεν ετόλμησαν να πλησιάσουν εκ νέου τα τμήματα Κρανιά - 5/42. Ο Κρανιάς ζήτησε πυρομαχικά και ενισχύσεις από τον Ψαρρό.

ΑΥΤΟΔΙΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Ο Συντ/χης Ψαρρός δια να αποφύγη την εξακολούθηση της αιματοχυσίας και τον αδελφοκτόνον, ως έλεγεν, πόλεμο, διέταξε τα τμήματά του να διακόψουν τα πυρά εφ' όσον δεν απειλούνται. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ απεσύρθησαν προς Β. με βαρείας απωλείας ενω του 5/42 προς Ν.

Μετά τη μάχη συνήντησε τον Άγγλον Ταγ/χη Τζεφ και τον παρεκάλεσε να μεσολαβήση όπως παυσει ο ΕΛΑΣ τις επιθέσεις, ενισχύσει δε το 5/42 δια ορισμένων μέσων τα οποία του υπέδειξεν, ούτως ώστε το Σύν/μα να δυνηθή να εκπληρώση την αποστολή του. Τον παρεκάλεσε δε προς τούτοις όπως η μεσολάβησις και η ενίσχυσις πραγματοποιηθή το ταχύτερον (εντός 2-3 ημερών) , δεδομένου ότι η απομάκρυνσις των τμημάτων του από τις βάσεις εφοδιασμού των εδημιούργει δυσχερίας ανεφοδιασμού. Εν εναντία περιπτώσει εδήλωσεν εις τούτον απεριφράστως ότι θα διαλύσει το 5/42.
Μετά παρέλευσιν 4ημέρου εις τας 28/6/1943, επειδή όχι μόνο καμμίαν απάντησις δεν εδόθη αλλ' αντιθέτως ο Ταγ/χης Τζεφ έδειξεν αδιαφορίαν και αδράνειαν, ο Συντ/χης Ψαρρός βλέποντας αναπόφεκτον την εξακολούθησιν της αιματοχυσίας και τον άσκοπον αλληλοσπαραγμόν των Ελλήνωνν, απεφάσισεν να αυτοδιαλύσει το 5/42.
Οι Αξκοί του με καρδιά γεμάτη θλίψιν συνεφώνησαν . Ο ίδιος με τους Αξκους Παπαβασιλείου, Λαγγουράνη, Καϊμάρα, Ντούρο και Τεμπέλη διεπεραιώθησαν εις το Αίγιον όπου παρέμειναν κρυπτώμενοι τόσον από τους Ιταλούς όσο καο από το ΕΑΜ το οποίο τους εζήτει.

Μετά τη διάλυση το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ήρχισε να εξασκεί πρωτοφανή τρομοκρατίαν και διωγμούς κατά των ανταρτών και οπαδών του 5/42. Τους συνελάμβανε, τους αφόπλιζε, τους απεγύμνωνε, τους υπέβαλλεν εις μεσαιωνικά βασανιστήρια και τους υποχρέωνε να προσχωρήσουν εις το ΕΑΜ, άλλως τους εξετέλει.

Όσον αφορά την ευθύνην της δολοφονικής επιθέσεως του ΕΛΑΣ εις Ταράτσαν Γκιώνας εξηκριβώθησαν βραδύτερον τα εξης: Ο επικεφαλής των επιτεθέντων τμημάτων του ΕΛΑΣ Φώτης Βερμαίος (Φοίβος Γρηγοριάδης) εκλήθη να δώση εξηγήσεις ενώπιον του Γεν. Στρ. του ΕΛΑΣ (Άρης, Σαράφης και Βλαχόπουλος Ορφεύς, αναπληρωτής του Τζήμα). 

Ούτος εδικαιολογήθη ότι ενήργησε σύμφωνα με το εις χείρας του σήμα του Γεν. Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Στερεάς, το οποίον σαφώς καθώριζεν την διάλυσιν του 5/42 με υπογραφήν του Αντ/ρχου Ζούλα, ο οποίος ήτο ο Στρατιωτικός αρχηγός τούτου. 

Ο παριστάμενος Ζούλας παρεδέχθη την έκδοσιν της Δ/γης χωρίς να εξηγήση ποιός του έδωσε τοιαύτην εξουσιοδότησιν. Το περίεργον είναι ότι ούτε ο Ζούλας ούτε κανείς άλλος ετιμωρήθη δια την αντεθνικήν αυτήν πράξιν, γνωστην τακτικήν άλλως τε του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ εις παρομοίας περιπτώσεις.