ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΠΟΥ ΤΙΜΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΜΑΣ....ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ..... ΤΟΥ ΑΥΤΟΑΠΟΚΑΛΟΥΜΕΝΟΥ ΔΣΕ ΜΑΝΔΑΛΟ 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1946

 ΤΙΜΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ... 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1946

Κανένας στο χωριό δεν μπορούσε να φανταστεί αυτό που θα συνέβαινε το πρωινό της 26η Νοεμβρίου του 1946.

Οι αντάρτες του ΔΣΕ μετά τις επιθέσεις στον Αρχάγγελο, την Ενωτία και το Σκρα εξαπέλυσαν επίθεση κατά του Μανδάλου Γιαννιτσών κι αφού εγκλώβισαν τη χωροφυλακή που φύλαγε το χωριό άρχισαν τις θηριωδίες.

Συνολικά 24 πολίτες (4 άνδρες, 5 γυναίκες και 15 ανήλικοι, οι 11 μεταξύ 3-9 ετών) βρήκαν φρικτό θάνατο, από όπλα, τσεκούρια και μαχαίρια. Της Δέσποινας Βασιλειάδου, που ήταν έγκυος 8-9 μηνών, έσχισαν την κοιλιά και έβγαλαν το έμβρυο, ενώ έπειτα ακρωτηρίασαν με τσεκούρι και τουφέκισαν τα 8 ανήλικα παιδιά της. Ο σύζυγος της Ηλίας Βασιλειάδης γλίτωσε το θάνατο και ύστερα νοσηλεύθηκε στο νοσοκομείο με ισχυρό ψυχικό κλονισμό.

Η Ανθούσα Βασιλειάδου, ηλικιωμένη 70 ετών, η νύφη της Βικτώρια, τα παιδιά της Βικτωρίας Κατίνα,

Βασίλης, Θεοδώρα, Βαγγέλης και Γιάννης δολοφονήθηκαν με μαχαίρι. Ανάλογα φρικτό θάνατο με διάφορες μεθόδους βρήκαν ο Στέλιος Πετρίδης, η σύζυγος του Μαρία και το οκτάχρονο παιδί τους, ο Θεόφιλος Γεωργιάδης με το γιο του, η Ακριβή Βασιλειάδου και ο Σάββας Λεοντιάδης. Του τελευταίου πριν τον σκοτώσουν του έκοψαν τα χέρια και τα πόδια με τσεκούρι. Ενός χωροφύλακα του έβγαλαν τα μάτια, του τρύπησαν το κρανίο, μέσα από την τρύπα πέρασαν ένα σχοινί και τον κρέμασαν, αν και οι πηγές δεν προσδιορίζουν αν τα υπέστη αυτά ζων ή αν επρόκειτο για σκύλευση πτώματος (τακτική συνήθης για αμφότερους. Το γεγονός πως τα αρχεία του στρατού και της χωροφυλακής δεν κάνουν λόγο για αιχμαλώτους χωροφύλακες συνηγορεί στο να θεωρηθεί η δεύτερη εκδοχή πιο πιθανή.

Τις επόμενες ώρες οι αντάρτες εξουδετέρωσαν και τους εγκλωβισμένους χωροφύλακες και συνέχισαν τις καταστροφές στο Μάνδαλο και αποχώρησαν το βράδυ όταν μια πυροβολαρχία του στρατού που έφτασε για βοήθεια άρχισε να τους βομβαρδίζει.

 

Στέφανος Μάρκου

Οι Μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, το 1919

*Ανέκδοτη εμπιστευτική έκθεση, με σκληρούς χαρακτηρισμούς

               Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, είναι προσωπικότητα μεγάλου πολιτικού μεγέθους, που η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της Ελλάδας. Υπήρξε ο πολιτικός, που η παρουσία του στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας ταυτίσθηκε με την υλοποίηση του εθνικού οράματος της Μεγάλης Ιδέας. Υπήρξε ωστόσο αντιφατική προσωπικότητα. Ανέλαβε μεγάλα πολιτικά ρίσκα και επέδειξε μοναδική ικανότητα να συμβιβάζεται και να προσαρμόζεται στις συγκυρίες, ακόμα και όταν ήταν αντιφατικές και εναλλασσόμενες.

               Αγαπήθηκε παράφορα από τους οπαδούς του και μισήθηκε όσο κανένας από τους αντιπάλους του. Οι οπαδοί τον αποθέωναν. Οι αντίπαλοί του οργάνωσαν εναντίον  του και δολοφονικές απόπειρες.

               Το 1919, βρέθηκε στο απόγειο της πολιτικής του καριέρας στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού. Η Σύνοδος αυτή, οργανώθηκε από τις νικήτριες συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ και των ΗΠΑ στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προκειμένου αφενός να συσταθεί ένας παγκόσμιος σύνδεσμος των εθνών, που θα πάρει την ονομασία Κοινωνία των Εθνών και αφετέρου να τεθούν υπό διαπραγμάτευση οι συνθήκες ειρήνης μεταξύ των συμμάχων και των ηττημένων Κεντρικών Αυτοκρατοριών.

               Μεταξύ των αποτελεσμάτων αυτής της Συνόδου ήταν και η Συνθήκη των Σεβρών που υπογράφηκε στις 28 Ιουλίου 1920 (παλαιό ημερολόγιο).Επρόκειτο για μία από τις επιμέρους συνθήκες ειρήνης, που υπογράφηκε ανάμεσα στους νικητές του Α΄ Παγκοσμίου και την ηττημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην πόλη Σέβρ της Γαλλίας. Στη συνθήκη αυτή οριστικοποιούνταν ο διαμοιρασμός των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η απόδοση στην Ελλάδα των εδαφών, που διεκδικούσε ιστορικά. Η Συνθήκη των Σεβρών πρόβλεπε κυρίως την απόδοση του μεγαλύτερου μέρους της Ανατολικής Θράκης και της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης στην Ελλάδα.

Κυρίαρχη προσωπικότητα στις διαπραγματεύσεις των Παρισίων ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με υποστηρικτές τους Άγγλους και τους Γάλλους. Αντίθετα θεωρήθηκε περίεργη η στάση του Αμερικανού προέδρου Γούντροου Ουίλσον, ο οποίος παρά τον φιλελευθερισμό και την προοδευτικότητά του στο Συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι, διατύπωσε θέσεις ανιστόρητες, που δικαίωναν τους Βούλγαρους για το ζήτημα της Δυτικής Θράκης και τους Οθωμανούς για το ζήτημα της Ανατολικής Θράκης και δυσκόλεψαν σημαντικά τους χειρισμούς του Ελευθέριου Βενιζέλου.

Αναφέρεται μάλιστα, ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός έγινε έξω φρενών όταν άκουσε τα αμερικανικά επιχειρήματα και ανταπάντησε με ασυνήθιστη δριμύτητα. Όταν έμαθε τα καθέκαστα ο Ουίλσον αναγκάσθηκε να εξηγήσει τη στάση του και έστειλε στο Βενιζέλο επιστολή, στην οποία εξέφραζε τη λύπη του και το σεβασμό του προς τον Έλληνα πρωθυπουργό και υποστήριζε ότι οι αντιλήψεις του για τη ρύθμιση του Θρακικού ζητήματος διαφέρουν από αυτές του Βενιζέλου και ότι «τούτο οφείλεται μόνον εις το ότι κατά την γνώμην μου αι προτάσεις μου θα εξυπηρετήσουν εις αυτό το τμήμα της Ευρώπης την ειρήνην καλύτερον από την παραχώρησιν αυτών των εδαφών εις έν μόνον έθνος, ενώ κανέν έθνος δεν διαθέτει εκεί μίαν αληθή εθνολογικήν υπεροχήν». Πόσο κακά πληροφορημένος ήταν από τις υπηρεσίες του…

Αλλά το θέμα μας σήμερα, ότι το «βαθύ αμερικανικό κράτος» και βασικά οι μυστικές του υπηρεσίες, φαίνεται πώς συντηρούσαν τις περίεργες απόψεις του Ουίλσον, ο οποίος επιπλέον είχε συγγενική εξ αγχιστείας σχέση με πρόσωπο από τη Βουλγαρία, που τον επηρέαζε αποφασιστικά.

*Απόσπασμα από την απόρρητη αμερικανική έκθεση για τον Βενιζελισμό.

Η απόρρητη αναφορά, που ήταν λίβελλος

Το θέμα μας είναι μια απόρρητη αναφορά από τη Ρώμη, που εστάλη στην αμερικανική αντιπροσωπεία στο Παρίσι για να λάβουν γνώση οι διπλωμάτες των ΗΠΑ «τι εστί Βενιζελισμός» καθώς και για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση της Ελλάδας.

Πρόκειται για αναφορά του Αμερικανού στρατιωτικού ακολούθου στην πρεσβεία της Ρώμης. Αλλά πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι και οι πολιτικοί κύκλοι της Ιταλικής πρωτεύουσας δεν έβλεπαν με καλό μάτι τις διπλωματικές επιτυχίες της Ελλάδας. Πίστευαν ότι ο Βενιζέλος θα ζητούσε και την προσάρτηση των Δωδεκανήσων. Κάτι που δεν συνέβη. Η απόρρητη αναφορά των Αμερικανών συντάχθηκε στις 22 Απριλίου 1919 και υποβλήθηκε εμπιστευτικά στον στρατιωτικό ακόλουθο της πρεσβείας των Παρισίων για να παραδοθεί στην Αμερικανική Επιτροπή, η οποία συμμετείχε στην Ειρηνευτική Διάσκεψη.

Η έκθεση αυτή υπάρχει στα Αμερικανικά Εθνικά Αρχεία με αριθμό 868,00/121-245. 

Όπως εξηγεί ο συντάκτης, το συγκεκριμένο κείμενο ετοιμάσθηκε ύστερα από διαταγή που δόθηκε για να υπάρχει μια εξονυχιστική ενημέρωση της τρέχουσας πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα για τον λεγόμενο «Βενιζελισμό». Στο κείμενο δεν υπάρχει το όνομα του συντάκτη του κειμένου αυτού.

Η αφήγηση αρχίζει από το έτος 1909, όταν υπήρξε αντίδραση στο κυβερνητικό σύστημα της διαφθοράς και γραφειοκρατίας, από το  στράτευμα, με την Επανάσταση που έγινε στου Γουδή. Για τον Βενιζέλο αναφέρει ότι ηγείτο στην Κρήτη ενός εθνικιστικού κόμματος, που υποστήριζε ο έμπορος της Αλεξάνδρειας Εμμανουήλ Μπενάκης. Ο Βενιζέλος ανέπτυξε δραστηριότητα με προπαγάνδα εναντίον του ύπατου  αρμοστή της Κρητικής Πολιτείας πρίγκιπα Γεωργίου. Περιγράφεται η πρόσκλησή του στην Ελλάδα και ότι μεταγενέστερα, επέτρεψε στις εκλογές να ψηφίζουν και οι πρόσφυγες από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και «έτσι έπαιρνε το πάνω χέρι» στην πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, που εγκαθίστατο στην Παλαιά Ελλάδα, από την Τουρκία. Τον κατηγορούσαν επίσης ότι στις τράπεζες είχε εγκαταστήσει ως αξιωματούχους προσωπικούς του φίλους.

Για τα κατοπινά χρόνια, γράφουν επίσης, ότι τον Βενιζέλο, ενίσχυε οικονομικά (1915) και ο περίφημος έμπορος όπλων ο ελληνικής καταγωγής σερ Μπαζίλ Ζαχάρωφ, ο οποίος στο διασωθέν έγγραφο χαρακτηρίζεται ως κακόφημος Έλληνας τοκογλύφος, που έμενε στο Παρίσι.

Για τους Βαλκανικούς Πολέμους γράφει ότι η Βαλκανική Συμμαχία, που την στήριζε η Ρωσία, ουσιαστικά σχεδιάσθηκε από τον Σέρβο πρωθυπουργό Μιλοβάνοβιτς και τον Βούλγαρο ομόλογό του Ντιμίτρι Ριζώφ. Ο Βενιζέλος δεν έκανε τίποτα και απλά κλήθηκε να υποστηρίξει αυτό το πλάνο.

Γίνεται ευρεία αναφορά στα χρόνια του Εθνικού Διχασμού, στο χωριστικό κράτος της Θεσσαλονίκης το 1916, και στην επέμβαση των Αγγλογάλλων για να επανέλθει στην εξουσία ο Βενιζέλος. Η επέμβαση αυτή χαρακτηρίζεται «λυπηρό λάθος». Περιγράφεται η εκθρόνιση του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ και υποστηρίζεται ότι «σήμερα Απρίλιος του 1919, ο λαός του Βασιλείου της Ελλάδας ζει σε ένα εκκολαπτήριο μιας πιο άγριας αντιφιλελεύθερης δικτατορίας την  οποία η χώρα δεν γνώρισε ποτέ».

Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι ο Βενιζέλος διεκδικεί πλέον τεράστια αμοιβή. Απαιτεί τη Θράκη, για να εμποδίσει τους Βούλγαρους να φτάσουν στο Αιγαίο!!!

*Ο Ιταλός αντιπρόσωπος Σίντνεϋ Σονίνο (Φωτογραφία από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ)

Ένας άλλος ισχυρισμός που διατύπωναν οι Αμερικανοί, ήταν ότι ο Βενιζέλος είχε εξομολογηθεί στον πρώην Ιταλό πρωθυπουργό Σίδνεϋ Σονίνο, ο οποίος συμμετείχε στη Διάσκεψη για την Ειρήνη στο Παρίσι, ότι είχε κουραστεί πολύ από την  ακραία και επαχθή Γαλλική προστασία και πρότεινε να αρχίσουν συνομιλίες με την Ιταλία. Ο Σονίνο όμως του απάντησε ότι η Ιταλία ως σύμμαχος της Γαλλίας δεν μπορεί να δεχθεί καμιά τέτοια προσφορά.

*Από τα συμπεράσματα της μυστικής αμερικανικής έκθεσης

Συμπερασματικά η αμερικανική έκθεση σημείωνε:

«Η κυβέρνηση του Βενιζέλου είναι μια προσωποπαγής, τυραννική και διεφθαρμένη κυβέρνηση, η οποία δεν επιτρέπει την ύπαρξη κάθε κοινοβουλευτικής και συνταγματικής αντιπολίτευσης». Συνεχίζοντας περιγράφουν παράνομη εφαρμογή του Συντάγματος και καταπάτηση της ανεξαρτησίας των Ελλήνων, εξαιτίας των επεμβάσεων από δύο δυνάμεις της Αντάντ στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας, επεμβάσεις, που ουδέποτε είχαν αντιμετωπίσει από τότε που ιδρύθηκε το Ελληνικό κράτος.

Καταλήγοντας οι Αμερικανοί, εξέφραζαν την άποψη ότι, όλα αυτά, πολύ απλά συμβάδιζαν με τους προσωπικούς στόχους του Βενιζέλου και υποβοηθήθηκαν από το Ελληνογαλλικό οικονομικό πλάνο, που είχαν σχεδιάσει στο Παρίσι ο Ζαχάρωφ, ο Μπριάν, ο Βαλλιάνος (σ.σ. εφοπλιστής) και ο Ρωμάνος (σ.σ. διπλωμάτης). Ένα πλάνο που κατέστησε τον Βενιζέλο πλούσιο και αυτό αποδεικνύεται από τις καταθέσεις του στις τράπεζες των Αθηνών!!!

Ο Βενιζέλος κατήγαγε πολιτικούς και διπλωματικούς θριάμβους. Έκανε και σημαντικά λάθη. Ο ίδιος είχε παραδεχθεί λάθη του στον περίφημο λόγο του στη Βουλή το 1932, όταν αντιπαρατιθέμενος προς τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, ουσιαστικά περιέγραψε ως ακολούθως, τι θα ήθελε να γραφεί στον τάφο του (Για την αγόρευση αυτή βλέπετε στο https://sitalkisking.blogspot.com/2010/06/blog-post_14.html):

 «Αγαπητοί φίλοι, ο προκείμενος νεκρός, ήτο ένας αληθινός άνδρας, με μεγάλο θάρρος με αυτοπεποίθησιν και δι’ αυτόν και δια τον λαόν τον οποίον εκλήθη να κυβερνήσει. Ίσως έκαμε πολλά σφάλματα αλλά ποτέ δεν του απέλιπεν το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης, διότι δεν περίμενε ποτέ από την μοίραν του να ίδη την Χώραν του προηγμένην, αλλά έθεσε εις την υπηρεσίαν αυτής όλον το πυρ το οποίον είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν».

Άλλωστε ο Βενιζέλος είχε υποστεί σκληρή κριτική και στο εσωτερικό της Ελλάδας. Του καταλογίσθηκε ότι έδωσε βάρος στις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας, αλλά παραμέλησε το εσωτερικό της.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

ΠΗΓΕΣ

*Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ (868,00/121-245 .

*Σπύρου Μαρκεζίνη «Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος» τόμος 4ος,  Εκδόσεις Πάπυρος   

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 

 

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ : Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΛΙΟΝΤΑΡΙΟΎ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ

 

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ήταν από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες της Επανάστασης του ‘21. Έπεσε θύμα των εμφύλιων διαμαχών κατά τη διάρκεια του Αγώνα και σκοτώθηκε από χέρι ελληνικό.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1788 και ήταν ο μονάκριβος γιος του ξακουστού Αρβανίτη αρματολού της Ρούμελης Αντρέα Βερούση ή Καπετάν Ανδρούτσου και της Ακριβής Τσαρλαμπά, κόρης προεστού της Πρέβεζας. Στο νησί του Οδυσσέα είχε καταφύγει η μητέρα του για να γλιτώσει από την καταδίωξη των Τούρκων, επειδή ο πατέρας του είχε ακολουθήσει τον θαλασσομάχο Λάμπρο Κατσώνη στις ανά το Αιγαίο περιπέτειές του. Εκεί βαφτίστηκε το 1792 από τη γυναίκα του Κατσώνη, Μαρουδιά, που για τον ίδιο λόγο είχε ζητήσει κι αυτή άσυλο στο νησί. Προς τιμή του ομηρικού ήρωα, του δόθηκε το όνομα Οδυσσέας. Ο ίδιος, όμως, πατρίδα του θεωρούσε την πατρίδα του πατέρα του, τις Λιβανάτες της Λοκρίδας, Φθιώτιδας.

Οδυσσέας Ανδρούτσος ήταν ένας ήρωας που αφιερώθηκε με πάθος στον απελευθερωτικό αγώνα, αλλά είχε άδοξο τέλος. Ο Ανδρούτσος μεγάλωσε στην αυλή του Αλή Πασά, δεν δίστασε όμως με την έκρηξη της επανάστασης να στραφεί εναντίον των Τούρκων. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 αποτέλεσε μία από τις 3 μεγάλες στρατιωτικές μορφές που έμειναν στην ιστορία του Αγώνα, οι άλλοι δύο ήταν ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Και οι τρεις αυτοί σπουδαίοι πολέμαρχοι εκδιώχθηκαν, αφορίστηκαν και φυλακίστηκαν. Στις 8 Μαΐου 1821, ο Ανδρούτσος υπήρξε ο πρωταγωνιστής της ηρωικής νίκης των Ελλήνων έναντι του φοβερού και τρομερού Ομέρ Βρυώνη, στο Χάνι της Γραβιάς.

O Βενέζης παραθέτει λόγια του Ανδρούτσου από την προκήρυξή του στους Γαλαξειδιώτες στις 22 Μαρτίου 1822.

«Τι τη θέλομε, βρε αδέρφια, αυτή την πολυπικραμένη ζωή, να ζούμε από κάτω στη σκλαβιά, και το σπαθί των Τούρκων να ακονιέται στα κεφάλια μας; Δεν τηράτε που τίποτα δε μας απόμεινε; Αι εκκλησίες μας γενήκανε τζαμιά και αχούρια των Τούρκων.

»Κανένας δε μπορεί να πει πως τάχα έχει τίποτα ιδικό του, γιατί το ταχιά βρίσκεται φτωχός, σα διακονιάρης στη στράτα. Τίποτα, αδέρφια, δε μας έμεινε. Δεν είναι πρέποντας να σταυρώσουμε τα χέρια και να τηράμε τον ουρανό· ο Θεός μάς έδωκε χέρια, γνώση και νου· ας ρωτήσομε την καρδιά μας και ό,τι μας απαντιχαίνει ας το βάλουμε γλήγορα σε πράξη, και ας είμεθα, αδέρφια, βέβαιοι πως ο Χριστός μας ο πολυαγαπημένος θα βάλει το χέρι απάνω μας…

»Εγώ, καθώς το γνωρίζετε καλότατα, αγαπητοί μου Γαλαξειδιώτες, ημπορώ να ζήσω βασιλικά, με πλούτια, τιμές και δόξες. Οι Τούρκοι ό,τι και να ζητήσω μού το δίνουνε παρακαλώντας, γιατί το σπαθί του Οδυσσέα δε χωρατεύει.

»Μα σας λέγω την πάσα αλήθεια, αδέρφια, δε θέλω εγώ μονάχα να καλοπερνώ και το γένος μου να βογγάει στη σκλαβιά· μου καίεται η καρδιά μου σα βλέπω και συλλογούμαι πως ακόμα οι Τούρκοι μάς τυραγνεύουν…»

Ο "ΕΘΝΑΡΧΗΣ" ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΝΕΙ ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΚΥΠΡΙΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΑ

Μητροπολίτης Κιτίου Κύπρου Νικόδημος Μυλωνάς 1889 Κύπρος - 1937 Ιερουσαλήμ

Τον Οκτώβριο του 1931 εξ αφορμής της ενέργειας του Άγγλου κυβερνήτη R. Storrs να επιβάλλει δυσβάστακτους φόρους και δασμούς σε είδη πρώτης ανάγκης στην Κύπρο , ξέσπασε μια αυθόρμητη εξέγερση από τον κυπριακό ελληνισμό στις 20 του ιδίου μηνός , γνωστή στην ιστορία ως Οκτωβριανά.

Μετά από μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Λεμεσό , ο πραγματικός εθνάρχης τής Κύπρου ( όχι ο κάλπικος ) μητροπολίτης Νικόδημος, κάλεσε το λαό να αγωνιστεί για την ελευθερία του και προέτρεψε σε ανυπακοή και εξέγερση , παραιτηθείς από το αξίωμα του. Η αφορμή μπορεί να ήταν η φορολόγηση αλλά η αιτία ήταν πάντα ο πόθος του κυπριακού λαού για Ένωση.

Κατά τις ταραχές έχασαν τη ζωή τους έξι Κύπριοι και κατά άλλους δεκαπέντε. Πάνω από 2000 άτομα συνελήφθησαν και εξορίστηκαν

Ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Βενιζέλος σε ιδιόγραφη επιστολή του προς τον υπουργό εξωτερικών του , Ανδρέα Μιχαλακόπουλο, δύο μέρες μετά την αυθόρμητη εξέγερση της Κύπρου , χαρακτήρισε την ηγεσία του κυπριακού ελληνισμού , η οποία ήταν όπως και στην εποχή της τουρκοκρατίας στην Ελλάδα , οι ιεράρχες , ως ανόητη . !!!!!

Στις 18 Νοεμβρίου του 1931 , δηλαδή λίγες μέρες μετά , μιλώντας στη Βουλή των Ελλήνων , συνέστησε στους Κυπρίους να είναι" ολιγώτερον εγωισταί " και να μην προβαίνουν σε ενέργειες που μπορούσαν να προκαλέσουν συμφορά στην Ελλάδα.........

Προφανώς επειδή θίχτηκε το συμφέρον της Αγγλίας, και επειδή ο ίδιος ήταν πάντα πιστό σκυλί των Άγγλων , ξέχασε ότι η Ελλάδα ενεπλάκη σε έναν πόλεμο το 1897 , ο οποίος μάς στοίχισε πολύ ακριβά , εξ αιτίας τής Κρήτης, ως όφειλε βέβαια να κάνει σαν μητέρα πατρίδα προς το παιδί της. Ξέχασε την επανάσταση που πρωτοστάτησε στο Θέρισο , ξέχασε και την απαίτηση των Κρητικών για Ένωση με την Ελλάδα και συνιστούσε τώρα , ως πρωθυπουργός μάλιστα , τα παραπάνω αναφερθέντα στους Κυπρίους αδελφούς !!!

Ο εθνάρχης μητροπολίτης Νικόδημος, ως επικίνδυνος εχθρός των Άγγλων, πέθανε εξόριστος στην Ιερουσαλήμ μετά από έξι χρόνια.

Κανείς νεοελληνέζος, είτε Κύπριος είτε της κυρίως Ελλάδος , δεν έχει απολύτως κανένα δικαίωμα σήμερα να ξεχάσει την προαιώνια απαίτηση των Ελλήνων της Κύπρου για ΕΝΩΣΗ.

Μπορεί να παίζουν κάποιοι Εφιάλτες καλά το ρόλο τους , και να ρίχνουν νερό στο μύλο του παραμυθιού του ανεξάρτητου κράτους στην Κύπρο σήμερα , και να ονομάζουν τους εαυτούς τους Κυπρίους και όχι Έλληνες, αλλά όσο μπορεί το πόδι να πει στο κεφάλι " δεν είμαι δικό σου , είμαι ανεξάρτητο και ξεχωριστό μέλος " άλλο τόσο μπορούν και αυτοί οι φαντασμένοι να λένε ότι δεν έχει σχέση η Κύπρος με την Ελλάδα.

Όταν θα έρθει η ώρα δεν θα ρωτήσουμε κανέναν......

Όνειρα γλυκά.

ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΕΚΑΝΕ ΤΟ ΕΑΜ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

Σαν σήμερα 26/11/1943 εκτελούνται 117 αθώοι Έλληνες στο Μονοδένδρι Λακωνίας από τους Γερμανούς. Αιτία η δολοφονία ενός Γερμανού στρατιώτη από το ΕΑΜ.

Παρότι οι Γερμανοί είχαν ξεκαθαρίσει ότι κάθε δολοφονία Γερμανού στρατιώτη από τούς αντάρτες, θα ισοδυναμούσε με εκτελέσεις πολλαπλασιων Ελλήνων πολιτών , οι

" αντιστασιακοί" σωτήρες του ΕΑΜ έκαναν για πολλοστή φορά τέτοιες ενέργειας γνωρίζοντας τις επιπτώσεις.

Όπως και στην περίπτωση των Καλαβρύτων έτσι και στο Μονοδένδρι , δεν εμφανίστηκαν ούτε έριξαν μία ντουφέκια μετά τα " ανδραγαθήματα" τους . Οι Γερμανοί καλούσαν τους υπαίτιους να παραδοθούν προκειμένου να αφήσουν τους χωρικούς. Είς μάτην....

Οι ελληνόφωνοι μπολσεβίκοι είχαν καταφέρει αυτό που εξ αρχής επεδίωκαν. Την πλήρη τρομοκράτηση , όχι των Γερμανών , αλλά των Ελλήνων. Κανείς να μην τολμήσει να τους πάει κόντρα στα μελλοντικά σχέδια τους. Όσο περισσότερο αίμα Ελλήνων χύνονταν τόσο καλύτερα για το σκοπό τους , που ως γνωστόν αγιάζει τα μέσα.

Συγκλονιστικές είναι οι δύο περιπτώσεις που ακολουθούν. Βγαλμένες από αρχαία ελληνική τραγωδία. Μία μητέρα στέκεται μπροστά από τα τέσσερα παιδιά της, και με απόφαση των Γερμανών καλείται να υποδείξει στους Γερμανούς , σε ποιο θέλει από αυτά να δώσουν χάρη και να αφεθεί. Η μητέρα μετά από λίγο παθαίνει νευρικό κλονισμό. Μέσα στους υποψήφιους εκτελεσθέντες είναι ο γερμανοσπουδαγμένος γιατρος Χρήστος Καρβούνης . Οι Γερμανοί του επιτρέπουν να φύγει επειδή μιλούσε τη γλώσσα τους και λόγω της ιδιότητας του. Ο γιατρός αρνείται πεισματικά σε σημείο που κάποιος στρατιώτης του έσπασε το χέρι τραβώντας τον για να βγει από τη γραμμή. Ο ηρωικός γιατρός απαντά ότι οι Σπαρτιάτες έχουν μάθει "όλοι ή κανείς."

" Εάν δεν αφήσετε και τους υπόλοιπους θα πεθάνω μαζί τους. "

Στην αρνητική απάντηση των κατακτητών ο γιατρός αντέτεινε να φύγουν δύο από τους γιούς της προαναφερθησας μάνας αντί αυτού.

Τίποτα. Εκτελέσθηκαν άπαντες.

Τί προσέφερε μια τέτοια ανώφελη θυσία και ποιός μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτό λέγεται αντίσταση ;

Αντίσταση έκανε ο Ζέρβας όταν εξεδίωξε όλους τους αλβανοτσάμηδες, συνεργάτες των Γερμανών , από την Ελλάδα. Αντίσταση έκανε ο Κ. Περρικος όταν ανατίναξε τα γραφεία της ΕΣΠΟ. Αντίσταση έκαναν όλοι οι Έλληνες που έφυγαν από την πατρίδα και πολέμησαν πραγματικά στη μέση Ανατολή. Αντίσταση έκαναν και όλοι όσοι βοήθησαν να πάνε εκεί κάτω οι Έλληνες με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωή. Τής ίδιας. Όχι τίς ζωές των άλλων. . .

Αιώνια η μνήμη αυτών των αθώων.

Αιώνια η μνήμη των πραγματικών αντιστασιακών Ελλήνων.

ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΑΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΤΟΥ ΚΑΙ ΜΗ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ

 

Ιστορικό - Επετειακό: Νύκτα 25/ 26 Νοεμβρίου 1942, η ανατίναξη της ιστορικής σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου, από τις ενωμένες ακόμη αντιστασιακές οργανώσεις ( ΕΔΕΣ- ΕΛΑΣ) και των Άγγλων σαμποτέρ. Επειδή πάλι ακούμε και θα ακούσουμε ότι όλη την επιχείρηση ήταν κατόρθωμα του ΕΛΑΣ , διαβάστε το παρακάτω κείμενο για να καταλάβετε ποιος ήταν ο αντικειμενικός σκοπός του ΕΑΜ και τού ΕΛΑΣ ( η βίαια κατάληψη τής εξουσίας μετά την απελευθέρωση από τούς κατακτητές ναζιστές) ,ως και το "βρώμικο" παιχνίδι που διαχρονικά πραγματοποίησε. 

Μετά από ένα τετράμηνο από την ανατίναξη της ιστορικής σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου, ο ΕΛΑΣ ΕΚΤΕΛΕΊ ΤΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ "ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΟΥΣ" ΤΟΥ, ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΊΡΗΣΗ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΆΜΟΥ, ΔΙΌΤΙ ΔΕΝ ΉΤΑΝ ΚΟΥΜΟΥΝΙΣΤΕΣ.... Ανεβαίνοντας από Λαμία προς Καρπενήσι στην είσοδο του χωριού Τυμφρηστός, τελευταίο χωριό του Νομού Φθιώτιδος και λίγο πριν φθάσουμε στο Νόμο Ευρυτανίας, συναντάμε σε έναν ιδιωτικό χώρο το άγαλμα του Ανθυποσμηναγού Ιπτάμενου Νικολάου Ε.Κωστορίζου και ένα μικρό μουσείο, το οποίο φροντίζουν και συντηρούν οι συγγενείς του....Ένας ξεχασμένος ήρωας του Ελληνοαλβανικού μετώπου, του έπους του 1940,της αντίστασης κατά των κατοχικών δυνάμεων πού δυστυχώς υπήρξε ένας από τα πρώτα θύματα ,του διαφαινόμενου στη συνέχεια αδελφοκτόνου καταστάσεως, στο βωμό του ιδεολογικού συμφέροντος... Από τις αρχές του 1943 είχαν διαφανεί τα πρώτα σημάδια διχασμού στην κωμόπολη της Σπερχειάδος Δυτικής Φθιώτιδος.Το πρώτο περιστατικό πού προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση ήταν η δίκη και καταδίκη σε θάνατο από ανταρτοδικείο (" λαϊκό δικαστήριο") του ΈΛΑΣ, του Επισμηνία Νικολάου Ε. Κωστορίζου ("Καπετάν Γκέκας", στην επιχείρηση της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου την 25/26 Νοεμβρίου 1942), από το χωριό Τυμφρηστός, επίσης της Δυτικής Φθιώτιδος, με την κατηγορία της επιορκίας και λιποταξίας στην οποία προστέθηκε και η χαλκευμένη κατηγορία για απόπειρα δολοφονίας του Άρη Βελουχιώτη. Ήρωας του Αλβανικού έπους εντάχθηκε στην αρχή στον ΕΛΑΣ και έλαβε μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου ( "Καπετάν Γκέκας"). Λίγο αργότερα και όταν κατάλαβε τον ρόλο του ΕΑΜ, διότι δεν ήταν κομμουνιστής, εγκατέλειψε τον ΕΛΑΣ μαζί με άλλους 25 συμπολεμιστές του και έφτιαξε μία αντάρτικη ομάδα και συνεργάστηκε με την αντιστασιακή οργάνωση ΕΣΑΠ ( Ελληνικός Στρατός Απελευθερωτικής Προσπάθειας) των Σαράφη- Κωστόπουλου( Ταγματάρχη απότακτο του βενιζελικού κινήματος του 1935), στην περιοχή της Καρδίτσης Θεσσαλίας . Η σύλληψη και ο αφοπλισμός του Ταγματάρχη Κωστόπουλου Γεωργίου και του Κωστορίζου Νικολάου έγιναν στο χωριό Μορφοβούνι (Βουνέσι) της Καρδίτσας, την νύκτα της 2 προς 3 Μαρτίου του 1943 Συνελήφθει μαζί με τον Σαράφη ,Κατσίφα Ευάγγελο ("καπετάν Βάρδας" στην επιχείρηση του Γοργοποτάμου, ως ομαδάρχης 12 ανταρτών, Ενωματάρχης από την Χόχλια Ευρυτανίας) και τον Δίκαιο Νικόλαο, Χωροφύλακα, από τα Αγρίδια Ίμβρου και οδηγήθηκαν στη Σπερχειάδα Δυτικής Φθιώτιδος στα μέσα Μαρτίου 1943 . Πριν φθάσουν στη Σπερχειάδα, στην Ρεντίνα Καρδίτσης, όπου ο ΕΛΑΣ είχε την Σχολή των Εφέδρων Αξκων του, στο σχολείο του χωριού , το πρωτοπαλίκαρο του Άρη Βελουχιώτη, ο Σπερχειαδίτης Φώτης Μαστροκώστας ("Καπετάν Θάνος"), αφού τους βασανίζει, παίρνει και την προαποφασισμένη τελική απόφαση ότι έπρεπε να εκτελεσθούν και οι τέσσερες ως εχθροί και προδότες του λαού. Ο Σαράφης δέχεται να

ενταχθεί στον ΕΛΑΣ, μάλιστα έγινε και ηγέτης του και οι τρείς οδηγήθηκαν στη Σπερχειάδα, εξαντλημένοι και βασανισμένοι, το βράδυ φυλακίζονται σε ένα σπίτι πάνω από την κεντρική πλατεία και τους κρεμάνε κουδούνια...(Μεταξύ τους όλοι γνωστοί και κοντοχωριανοί από διπλανά χωριά ...).Το ανταρτοδικείο(" λαϊκό δικαστήριο") συνεδρίασε στο καφενείο του Κωνσταντίνου Κοκκαλιά, που βρισκόταν στο νοτιοανατολικό άκρο της κεντρικής πλατείας. Μεταφέρθηκαν την παραμονή της εκτέλεσης τους και οι τρείς στην Άνω Καλλιθέα Σπερχειάδος . Εγκλείστηκαν στο σχολείο και πριν την ανατολή του ηλίου εκτελέστηκαν....Ήταν 19 Μαρτίου 1943..Αυτόπτες μάρτυρες αναφέρουν ότι όλο το βράδυ ο Κωστορίζος Νικόλαος τραγουδούσε πατριωτικά τραγούδια και εμψύχωνε τους μελλοθάνατους. Την ώρα δε της εκτέλεσης του τραγουδούσε τον Εθνικό Ύμνο!! Πηγή:Απο το βιβλίο του συνταξιούχου εκπαιδευτικού κ. Βασίλη Κ.Κανέλλου: " Η Σπερχειάδα στα χρόνια του εμφυλίου( 1944- 1949)"...... Γιά το ίδιο θέμα περιληπτικά στοιχεία παρμένα απο το βιβλίο του Αρχηγού του Ε .Σ.Α.Π αποτακτου Ταγματάρχη του βενιζελικού κινήματος του 1935 ,Κωστόπουλου Γεωργίου , " Χρονικό 1942 - 1945 " εκδόσεις " Αλφειός. Υπόθεση Κωστορίζου:

Ο αρχισμηνίας Νίκος Κωστορίζος, από τον Τυμφρηστό Φθιώτιδας, ήρωας του αλβανικού μετώπου και τιμημένος με χρυσό αριστείο ανδρείας, το φθινόπωρο του 1942 σχημάτισε 20μελή αντάρτικη ομάδα και εντάχθηκε αρχικά στον ΕΛΑΣ. Το Δεκέμβριο του 1942 αποχώρησε από τον ΕΛΑΣ με πρόθεση να ενταχθεί στον ΕΔΕΣ. Εντάχθηκε όμως στον Εθνικό Στρατό Απελευθερωτικής Προσπάθειας (ΕΣΑΠ) που δρούσε στη Δυτική Θεσσαλία, με αρχηγό τον ταγματάρχη Γεώργιο Κωστόπουλο, που κι αυτός είχε αποχωρήσει από τον ΕΛΑΣ. Ο Κωστόπουλος ήταν σε επαφή με τον Συνταγματάρχη Στέφανο Σαράφη για να αναλάβει τη στρατιωτική αρχηγία της οργάνωσης.

Τελικά, αρχές Μαρτίου του 1943 συλλαμβάνονται οι 3 ως και μέλη της ομάδας των, αφοπλίζονται και μεταφέρονται στη Σπερχειάδα στις 11 Μαρτίου, όπου και κλείστηκαν στο καφενείο του Κρίκου, στην κεντρική πλατεία.

Στις 12 Μαρτίου του 1943 συγκροτήθηκε στη Σπερχειάδα ανταρτοδικείο με σκοπό να δικάσει 17 αντάρτες με την κατηγορία της επιορκίας και λιποταξίας από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Μεταξύ αυτών και ο αρχισμηνίας Νικόλαος Ε. Κωστορίζος (" Καπετάν Γκέκας" ). Ο Κωστορίζος κατηγορούνταν επιπλέον για απόπειρα δηλητηρίασης του Άρη Βελουχιώτη και επίσης για αθέτηση υπόσχεσης γάμου προς την αδελφή του "καπετάν Φαρμάκη" , αντάρτη του ΕΛΑΣ.

Πρόεδρος του ανταρτοδικείου, που συνεδρίασε στο καφενείο του Κοκκαλιά, ήταν ο Φώτης Μαστροκώστας ("Θάνος" ), σύνεδροι οι Γεώργιος Χουλιάρας ("Περικλής" ) και Δήμος Τσιώκος ("Παρνασσιώτης" ) και επίτροπος ο δικηγόρος Ευάγγελος Παπαδάκης ("Λευτεριάς" ).

Όλοι οι κατηγορούμενοι δήλωσαν ευθαρσώς ότι αποχώρησαν από τον ΕΛΑΣ διότι δεν ήταν κομμουνιστές. Ο δε Νικόλαος Ε. Κωστορίζος δεν αποδέχτηκε τις δύο άλλες κατηγορίες τις οποίες χαρακτήρισε χαλκευμένες (σκευωρίες). Ως προς την πρώτη κατηγορία δήλωσε:

«Κύριοι ομολογώ και παραδέχομαι την απαγγελθείσαν εναντίον μου κατηγορίαν της επιορκίας, ην διεπράξαμεν μετά των ανταρτών μου διότι δεν ηδυνάμεθα να εργασθώμεν υπέρ της επικρατήσεως του Κομμουνιστικού Κόμματος, διότι δεν επιστεύαμεν ούτε πιστεύουμε εις αυτό, ενώ κατά την κατάταξίν μας, ή μάλλον κατά την ορκομωσίαν μας, ουδέν μας εδηλώθη περί αυτού, περί του ότι θα ειργαζόμεθα υπέρ της επικρατήσεως του κομμουνισμού εις την Ελλάδα».

Τη διαδικασία της δίκης –από τα μέσα της κι ως το τέλος- παρακολούθησαν και δύο ένστολοι Άγγλοι Λοχαγοί....

Στις 11 μ.μ. εκδόθηκε η απόφαση. Καταδικάστηκαν όλοι τους σε θάνατο. Των δεκατριών ανεστάλη η εκτέλεση και διατάχθηκαν να απανακαταταγούν στον ΕΛΑΣ. Οι υπόλοιποι τέσσερις που καταδικάστηκαν σε θάνατο ήταν: Αρχισμηνίας Νικόλαος Κωστορίζος, Ενωματάρχης Κατσίφας Ευάγγελος ( "Βάρδας" ), Λοχίας Πεζικού Βούλτσος Ιωάννης ("Αίας" ) και Υπενωματάρχης Δικαίος Νικόλαος ("Νικηταράς" ).

Απομονώθηκαν σε ένα δωμάτιο-κρατητήριο του καφενείου. Το άλλο πρωί επισκέφθηκε τον Νικόλαο Κωστορίζο η μητέρα του και παρέμειναν μαζί ως τη δύση του ηλίου. Κατά το σουρούπωμα οι μελλοθάνατοι μεταφέρθηκαν στην Άνω Καλλιθέα και κλείστηκαν στο σχολείο. Το άλλο πρωί εκτελέστηκαν μαζί με άλλους 4 ζωοκλέφτες. Κατά την ώρα της εκτέλεσης ο Κωστορίζος τραγουδούσε τον εθνικό ύμνο. Μετά το θάνατό τους τα μέλη του αποσπάσματος μοιράστηκαν τα ρούχα των εκτελεσμένων.

Το εκτελεστικό απόσπασμα αποτελούσε η ομάδα του "καπετάν Τζίμη" . Το όνομά του ήταν Γρηγόριος Γρηγορίου, Σπερχειαδίτης, πρώην χωροφύλακας.

Όταν ο Βελουχιώτης πληροφορήθηκε το γεγονός, φέρεται να είπε: «Δεν θα άφηνα εγώ να χαθούν τέτοια παλικάρια»...... (Χαριτόπουλος, «Άρης. Ο αρχηγός των ατάκτων» σελ. 210).

Ο Κωστόπουλος παρακολούθησε τη δίκη και πέρασαν μαζί με τον Νικόλαο Κωστορίζο τη νύχτα που ακολούθησε. Ο Κωστόπουλος κι ο Σαράφης οδηγήθηκαν στη συνέχεια στο χωριό Κολοκυθιά Δυτικής Φθιώτιδας και με την απειλή του θανάτου τούς ζητήθηκε να ενταχθούν στον ΕΛΑΣ...... Αυτή ήταν η " ενωμένη Εθνική Αντίσταση" , κατά των κατακτητών ναζιστών.....Όσοι από τους παραπάνω "καπεταναίους" ανταρτοδικες, " ρουφιάνους", ακάματηδες και τεμπέληδες, κουμουνιστοσυμμοριτες, επέζησαν από το 1982 με νόμο του λαοπλανου Αντρέα αποκαταστάθηκαν ακόμη και με τον βαθμό του Αντιστράτηγου, με ανάλογες συντάξεις και μερίσματα από το Μετοχικό Ταμείο Στρατού ( Μ. Τ.Σ)( από τούς μερισματούχους αυτούς που πολεμούσαν και κατέσφαξαν όταν " έπεφταν" στα χέρια τούς και που ακόμη πολύ τούς " αγαπάνε") και από το Ναυτικό Απομαχικο Ταμείο ( Ν. Α. Τ), τα οποία και τα δύο χρεοκόπησαν.... Κατά τόμους ερχόταν οι εγκύκλιοι διαταγές για την χορήγηση συντάξεων και μερισμάτων " εθνικής αντίστασης".... Όλα για τα " ψηφαλακια".....Γιά αυτό φθάσαμε εκεί που φθάσαμε και μυαλό δεν βάζουμε...

 

Πηγή:  Κωνσταντίνος Κατσαούνης 

 

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΟΜΑΔΟΣ ΑΓΟΥΡΙΔΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΛΑΡΑ 

Ό Γιάννης Άγουρίδης, καταγόμενος άπό τό χωρίο Δύο Βουνά, οίκειοθελως έλα­βε μέρος είς τήν άνατίναξιν τής γεφυρας τσύ Γοργοποτάμου

 Απο Συμπληρωματικές Έκδόσεις του Γ.Ε.Σ. με Αρ.86 με τίτλο Εθνική Αντίσταση του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων Ψαρρού 1941 - 1944(εκδόθηκε το 1979)

---

Ό Καϊμάρας έπληροφορήθη κατά τήν είς Μαυρολιθαρι αφιξίν του τήν έκτέλεσιν, κατά

τήν προηγουμένην ήμέραν ϋπό του "Αρη Βελουχιώ­τη καί τών καπεταναίων του, 14 ανταρτών τής άμάδος Τζιβάρα - Άγουρίδη 

(Ό Γιάννης Άγουρίδης, καταγόμενος άπό τό χωρίο Δύο Βουνά, οίκειοθελως έλα­βε μέρος είς τήν άνατίναξιν τής γεφυρας τσύ Γοργοποτάμου),τους όποιους συνέλαβε διά δόλου.

Οί κάτοικοι του χωρίου τού­του ήσαν έντρομοι καί αγανακτισμένοι διά τά βασανιστήρια, τά όποΐα υπέστησαν οί εκτελεσθέντες εθνικόφρονες αντάρτες, διά τόν μόνον λόγον, οτι δέν ήθελαν νά υπαχθούν ύπό τόν "Αρην, του οποίου τό τμήμα έθεώρουν ώς καθαρώς κομμουνιστικόν.

       Άφου τους έκάλεσεν είς Μαυρο­λιθαρι προς δήθεν συνεργασίαν και συνεννόησιν, τήν νύκτα τους κατένειμεν είς διαφόρους οίκίας προς διανυκτέρευσιν. Μετά τό μεσονύκτιον διέταξε τήν συλληψιν και τόν άφοπλισμόν του Τζιβάρα καί τών ανταρ­τών του.

Τήν πρωΐαν τής επομένης, παρουσία τών κατοίκων τοΰ χωρίου, τους ύπεχρέωσαν νά σκάψουν πρώτον τους τάφους των είς τό Νεκροταφεΐον του χωρίου,έν συνεχεία τους έδειραν μέχρις αίματος διά μαστιγίων συρ­μάτινων καί τους διεπόμπευσαν είς τά μάτια τών κατοίκων του χωρίου,

κατηγορουντες αυτούς ώς προδότας καί όργανα τών Ιταλών.

Τέλος δε διά μαχαιρών έθραυσαν τά όστα τών βραχιόνων των καί απέκοψαν τά ακρα τών περισσοτέρων κατά τρόπον θηριώδη, μέχρις ότου τά θύματα ταυτα υπέκυψαν άπό τά φρικτά βασανιστήρια.

Παρά τάς γοεράς κραυγάς τών ανδρών τούτων, ουδείς έκ τών υποχρεωτικώς παρισταμένων χωρικών έτόλμησε νά έπέμβη ή νά διαμαρτυρηθή.

Πάντα ταΰτα έξετελέσθησαν συμφώνως προς τάς διαταγάς του Βελουχιώτη, ό οποίος έπρωτοστάτει είς τό άπαίσιον καί θηριώδες αυτό έγκλημα.

Τήν σύζυγον τοΰ Τζιβάρα  έβασάνισε καί έξετέλεσεν ό Ιδιος ό "Αρης Βελουχιώτης διά μαχαίρας.

Τά πτώματα των θυμάτων τούτων έτάφησαν είς τό Νεκροταφεΐον του χωρίου.

---

Οί κάτοικοι του Μαυρολιθαρίου καί Ιδίως αί γυναίκες ήσαν κάτωχροι καί ετρεμον άπό τά έργα του στυγερού έγκληματίου "Αρη Βελουχιώτη.

Κατά τήν παραμονήν του είς Μαυρολιθάρι ό Καϊμάρας έφιλοξενήθη εϊς τήν οίκίαν του Άνθ/γου Μώκου ή Καλλία ('), τήν έπομένην δέ μετέβη είς τό χωρίον Κονιάκος, όπου συνήντησε τόν άρχηγόν του ΕΛΑΣ Δωρίδος μόνιμον Άνθ/γόν Κατσίμπαν, πρώην συμμαθητήν του καί φίλον του.

Τόσον έκ τίς γενομένης συζητήσεως μετ' αύτοϋ, οσον καί έκ τής συστηματικής προπαγάνδας, ή όποια έγένετο είς τους άνδρας τής ομά­δος του (20 περίπου αντάρτες) υπό γνωστών κομμουνιστών (θεωρία κομ­μουνιστική, άσματα Ποπώφ κλπ) διεπίστωσε πλέον οτι πράγματι ό ΕΛΑΣ ήτο όργάνωσις καθαρώς κομμουνιστική.

Τάς ανωτέρω εντυπώσεις του, αί όποΐαι δέν ήσαν καθόλου ευχάριστοι, έγνωστοποίησεν Ο έν λό­γω Υπολοχαγός είς τούς άλλους αξιωματικούς τής Επιτροπής.

 

 

 

ΘΕΜΙΣ ΜΑΡΙΝΟΣ ΕΝΑΣ ΕΚ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ

 

Ποιός ήταν, και γιατί η τότε κυβέρνηση των αλητοσυμμοριτών του Συριζα, δεν εξέδωσε ούτε μία τυπική, έστω ψυχρή, ανακοίνωση για τον θάνατό του, θα το διαπιστώσετε στην επόμενες γραμμές...

Ο Θέμης Μαρίνος περιγράφεται ως μία εμβληματική μορφή της Αντίστασης. Και ήταν. Ως μέλος της βρετανικής στρατιωτικής αποστολής, συνέβαλε σε πολλά. Όμως γνώριζε και πολλά.

Είναι ο τελευταίος αποβιώσας από όσους είχαν συμμετάσχει στην ανατίναξη του Γοργοποτάμου, που περιλαμβανόταν στη συμμαχική επιχείρηση Harling, με στόχο την ανακοπή του ανεφοδιασμού του Ρόμελ στη Βόρεια Αφρική.

Ήταν όμως και ένας από εκείνους που γνώριζαν τί ΔΕΝ έκανε ο ΕΛΑΣ και πόσο η αρνητική συμβολή και οι καθυστερήσεις του Βελουχιώτη και του ΚΚΕ στην ουσία ακύρωσαν την στρατιωτική σημασία της επιχείρησης.

Ο Μαρίνος έχει περιοριστεί να πει τα εξής για τον Γοργοπόταμο: "Πρόκειται για το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ σε όλη την υπό κατοχή Ευρώπη. Είχε επίδραση τόσο στους Έλληνες αμάχους, όσο και σε όλους τους Ευρωπαίους. Κατά τη γνώμη μου, η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, είναι μια από τις σημαντικότερες πράξεις στην ελληνική Ιστορία, η οποία όμως μελλοντικά δεν αξιοποιήθηκε καταλλήλως".

Εννοούσε, δεν είχε αξιοποιηθεί πολιτικά. Γιατί κατά τα άλλα, στην αναφορά του αυτή δεν γίνεται ούτε νύξη για την στρατιωτική σημασία της επιχείρησης.

Η οποία ήταν μηδενική. Για έναν πολύ απλό λόγο. Οι Βρετανοί (Μάγερς, Γούντχαουζ), με την συμβολή του Μαρίνου και άλλων, επί έξι ολόκληρες εβδομάδες προσπαθούσαν να πείσουν τον Βελουχιώτη να συμμετάσχει στην επιχείρηση.

Ήθελαν –και λογικά– τη συμμετοχή όλων των δυνάμεων της Αντίστασης και πάντως της στρατιωτικά ισχυρότερης.

Έπειτα από κωλυσιεργίες, προφάσεις, αντιπερισπασμούς και διάφορες άλλες παραπλανητικές κινήσεις, ο ΕΛΑΣ αποφασίζει να συμμετάσχει, προκειμένου να μην έχουν όλη την δόξα ο Ζέρβας και ο ΕΔΕΣ.

Όμως, έπειτα από όλα αυτά, η ανατίναξη γίνεται τελικά στις 25 Νοεμβρίου του 1942.

Η μάχη του Ελ Αλαμέιν, ενόψει της οποίας έπρεπε να ανακοπεί ο ανεφοδιασμός των δυνάμεων του Ρόμελ, είχε ήδη ολοκληρωθεί μεταξύ 23 Οκτωβρίου και 3 Νοεμβρίου 1942. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ο γερμανικός ανεφοδιασμός γινόταν απρόσκοπτα από την ηπειρωτική Ελλάδα, και ενώ ο ΕΛΑΣ διαπραγματευόταν όρους και προϋποθέσεις για να συμμετάσχει στον Γοργοπόταμο…

Μερικά χρόνια αργότερα, το 1984, σε ομιλία του σε αθηναϊκό ξενοδοχείο, ο Κρις Γούντχαουζ είχε σημειώσει: "Το ιστορικό γεγονός που θέλω να τονίσω είναι ότι χωρίς τον Ζέρβα η επιχείρηση δεν θα μπορούσε ποτέ να πραγματοποιηθεί. Ο Άρης δεν είχε ενδιαφέρον για τη στρατηγική του Συμμαχικού Γενικού Στρατηγείου στη Βόρεια Αφρική. Αν είχε, θα είχε έρθει σε επαφή μαζί μας έξι εβδομάδες νωρίτερα. Αποφάσισε να έρθει μαζί μας την τελευταία στιγμή, απλώς και μόνο επειδή είδε ότι θα ήταν βλαβερό για τον ΕΛΑΣ αν έμενε απ’ έξω"

Στην ίδια ομιλία του ,είχε μιλήσει για μία άλλη συμμαχική επιχείρηση. Εξελίχθηκε στα στενά του Μακρυνόρους στη Δυτική Ελλάδα, μεταξύ Αμφιλοχίας και Άρτας, και επικεφαλής των ελληνικών ανταρτικών δυνάμεων ήταν ο Στυλιανός Χούτας, γιατρός και μετέπειτα επί σειρά ετών βουλευτής και υπουργός των κυβερνήσεων της Ένωσης Κέντρου.

Η Μάχη του Μακρυνόρους ήταν μέρος της επιχείρησης "Animals", και έγινε λίγους μήνες μετά τον Γοργοπόταμο, τον Ιούλιο του ’43 και στόχος της ήταν ένας κρίσιμος στρατηγικός αντιπερισπασμός των δυνάμεων του Χίτλερ:

"Η επιχείρηση “Animals” ήλθε σε πέρας. Υπήρξε απολύτως επιτυχής – πιο επιτυχής από τον Γοργοπόταμο, γιατί η χρονική εφαρμογή της ήταν πιο ακριβής. Εκ των υστέρων ξέρουμε ότι ήταν επιτυχής γιατί οι επιχειρησιακές οδηγίες του Χίτλερ που διασώθηκαν, δείχνουν αποφασιστικά ότι ήταν πεπεισμένος πως η Ελλάδα ήταν ο συμμαχικός στόχος. Διέταξε να μεταφερθούν έξι μεραρχίες από το ρωσικό μέτωπο στα Βαλκάνια και έστειλε τον στρατηγό Ρόμελ να αναλάβει την ανώτατη διοίκηση στη Θεσσαλονίκη".

Στην ομιλία εκείνη, ο Γούντχάουζ είχε τονίσει και τα εξής: "Σε μια μάχη (…) που κράτησε περισσότερο από μία εβδομάδα, στη διάβαση του Μακρυνόρους, στην γερμανικές και ιταλικές δυνάμεις που προσπαθούσαν να φθάσουν στην Αρτα από την Αμφιλοχία στην ουσία ακινητοποιήθηκαν από μια δύναμη 450 ανθρώπων υπό τον Στυλιανό Χούτα και υπέστησαν απώλειες σχεδόν χιλίων ανδρών. Στην περιοχή του ΕΔΕΣ πέντε συνολικά μεγάλες οδικές γέφυρες καταστράφηκαν και δύο εχθρικές μεραρχίες, μία γερμανική και μία ιταλική, από περίπου 7.000 άνδρες".

Ο Μαρίνος συμμετείχε και σε αυτή την μάχη, καταστρέφοντας τις γέφυρες.

Ο ΕΛΑΣ, φυσικά, δεν συμμετείχε. Ετοιμαζόταν για άλλα....

Ο Θέμης Μαρίνος είχε γεννηθεί στη Ζάκυνθο το 1917. Εγγαμος με τρία τέκνα. Οικονομολόγος. Εφεδρος Αξκος ΠΒ, καταδρομέας αλεξιπτωτιστής.

Το 1940 πολέμησε στο ελληνοαλβανικό μέτωπο.

Το 1941 πολέμησε στην Κρήτη.

Διέφυγε στην Αίγυπτο με υποβρύχιο και κατετάγη στην 1η Ελληνική Ταξιαρχία.

Στο Γραφείο Συνδέσμου υπό τον Πρίγκιπα Πέτρο.

Στο βρετανικό Κέντρο Ειδικής Εκπαιδεύσεως στην Παλαιστίνη.

Το 1942 συμμετείχε στη βρετανική ομάδα αλεξιπτωτιστών που προσγειώθηκε στην Ελλάδα και ανατίναξε τη σιδηροδρομική γέφυρα Γοργοποτάμου με τη βοήθεια του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ, διακόπτοντας τον εφοδιασμό των Γερμανών στη Β. Αφρική.

Αρχές 1944 επέστρεψε στη Μέση Ανατολή και τον Απρίλιο ανέλαβε αρχηγός ειδικής επιχειρησιακής Αποστολής (κωδικό όνομα "Dastard") στα γερμανοκρατούμενα νησιά του Ιονίου, η οποία διήρκεσε μέχρι τέλος Νοεμβρίου 1944.

Από το 1945 έως το 1949 χρημάτισε μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου Βουλγαρίας (Σόφια) και σύνδεσμος της Βαλκανικής Επιτροπής Παρατηρητών του ΟΗΕ κατά τον συμμοριτοπολεμο.

Επαγγελματικά εργάστηκε στην αεροπορική εταιρεία ΤWA, στο Υπουργείο Συντονισμού, στους ΣΕΚ (ΟΣΕ) ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής οικονομικού, στην ΕΤΕΒΑ ως σύμβουλος και στην Τράπεζα Επενδύσεων ως πρόεδρος.

Στο εξωτερικό εργάστηκε στον ΟΗΕ (Απω Ανατολή), στο Ιράν, στην Παγκόσμια Τράπεζα (Αιθιοπία, Ζαΐρ) και στην εταιρεία Κ. Δοξιάδη (Γκάνα, Λιβύη).

Του απενεμήθη ο βαθμός του βρετανού Λγου και στη συνέχεια Τχη. Ελαβε πολλές πολεμικές διακρίσεις, ελληνικά και ξένα παράσημα.

Ο Θέμης Μαρίνος, ο τελευταίος σαμποτέρ του Γοργοποτάμου, ήταν γενναίος στρατιωτικός και σπουδαίος οικονομολόγος.

Ηρωας του Πολέμου και της Εθνικής Αντίστασης, με μεγάλη προσφορά στην Πατρίδα.

Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, κορυφαία πράξη αντίστασης στην Ελλάδα στα χρόνια της Κατοχής

Συμπληρώθηκαν λοπόν, 75 χρόνια από μία από τις κορυφαίες πράξεις αντίστασης στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου στη Φθιώτιδα, τη νύχτα μεταξύ της 25ης και της 26ης Νοεμβρίου 1942, από αντιστασιακούς του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ και μιας ομάδας από Βρετανούς, Νεοζηλανδούς και Τουρκοκύπριους, όπως θα δούμε αναλυτικά στη συνέχεια.

Το καλοκαίρι του 1942, ο Γερμανός στρατάρχης Erwin Rommel, επικεφαλής του Africa Korps και των δυνάμεων του Άξονα στη Βόρεια Αφρική, πλησίαζε προς την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Τον Ιούλιο του 1940, μετά την αποχώρησή της από τη Δουνκέρκη, η Μ. Βρετανία, με εντολή του Ουίνστον Τσόρτσιλ, είχε συγκροτήσει την SOE (Special Operations Executive), μια «Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων», για να αναλάβει όλες τις «βρόμικες» αποστολές που παραβίαζαν το διεθνές δίκαιο του πολέμου. Αρχηγός της SOE για τη Μέση Ανατολή ήταν ο λόρδος Glenconner και τη διοίκησή της στο Κάιρο είχε ο ταξίαρχος C. M. Keble.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι η SOE βρισκόταν σε κόντρα με άλλες βρετανικές υπηρεσίες, όπως τη Secret Intelligence Service (SIS).

Οι συμμαχικές δυνάμεις σκόπευαν να επιτεθούν στον Ρόμελ στο Ελ Αλαμέιν. Η σπουδαιότερη αρτηρία εφοδιασμού των Γερμανών στην Αφρική, περνούσε από την Ελλάδα, με τη σιδηροδρομική γραμμή που έφτανε Πειραιά και από εκεί τα διάφορα εφόδια κατέληγαν στην Κρήτη, και στη συνέχεια στο Τομπρούκ, τη Βεγγάζη και άλλες γερμανικές βάσεις. Η μικρή απόσταση της Κρήτης από τις ακτές της Αφρικής και οι αεροπορικές βάσεις των ναζί σε ελληνικά νησιά είχαν σαν αποτέλεσμα τα διάφορα εφόδια να φτάνουν στους προορισμούς τους με σχετικά μικρές απώλειες. Έτσι ο αρχιστράτηγος Μέσης Ανατολής Alexander, θεώρησε αναγκαία την καταστροφή της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης -Αθήνας, έτσι ώστε να αχρηστευθεί για έξι εβδομάδες και να μπορέσει η 8η Στρατιά να επιτεθεί απερίσπαστη εναντίον των δυνάμεων του Άξονα. Η επιχείρηση αυτή ανατέθηκε στη SOE.

Αυτό θα γινόταν με την ανατίναξη μίας από τις τρεις σιδηροδρομικές γέφυρες, που υπήρχαν στη Φθιώτιδα, της Παπαδιάς, του Ασωπού ή του Γοργοποτάμου. Θα υπήρχε επίσης συνεργασία με ομάδες Ελλήνων ανταρτών, τόσο του ΕΔΕΣ όσο και του ΕΛΑΣ.

Αποφασίστηκε να συγκροτηθεί μία ομάδα από 12 άτομα που θα έπεφταν με αλεξίπτωτα στην Ελλάδα. Το κωδικό της όνομα ήταν «Harling». Διοικητής της ορίστηκε ο Άγγλος Συνταγματάρχης του Μηχανικού E. C. W. Myers και υποδιοικητής ο Ταγματάρχης Πυροβολικού C. M. Woodhouse. Τα υπόλοιπα μέλη ήταν οι: John Cook, Ταγματάρχης, Tom Barnes και Arthur Edmonds, Νεοζηλανδοί, Έφεδροι Λοχαγοί Μηχανικού, ειδικοί σε ανατινάξεις μεγάλων κατασκευών και θερμοί φιλέλληνες.

Οι Άγγλοι Denys Hamson και Nat Barker, Έφεδροι Λοχαγοί Καταδρομών, ο επίσης Άγγλος, ινδικής καταγωγής Λοχαγός Μηχανικού Inder Gill και οι ασυρματιστές, λοχίες L. Wilmot, D. Philipps και M. Chittis. Τέλος, στην ομάδα Harling, μετείχε κι ένας Έλληνας. Ο Θεμιστοκλής (Θέμης) Μαρτίνος, Έφεδρος Αξιωματικός Πυροβολικού και Αλεξιπτωτιστής, στον οποίο αργότερα απονεμήθηκε τιμητικά ο βαθμός του Βρετανού Λοχαγού, αρχικά και Ταγματάρχη στη συνέχεια.

Τα μέλη της ομάδας Harling, έπεσαν με αλεξίπτωτα στην Ελλάδα στα τέλη Σεπτεμβρίου 1942 (οι οκτώ από τους δώδεκα) και στα τέλη Οκτωβρίου 1942 (οι υπόλοιποι τέσσερις).

Σε μια σπηλιά της Γκιώνας, στις 13 Νοεμβρίου 1942, συναντήθηκαν όλα τα μέλη της ομάδας Harling. Εκεί, βρήκαν και τρεις ακόμα άνδρες. Τον Michael Khoury ή Μιχάλη, όπως ήταν γνωστός στην περιοχή και τους Τουρκοκύπριους Τζελάλ Νάαφι (Naafi) ή Γιάννη και Οσμάν Σούγκλι (Shugli) ή Παναγιώτη. Ο Michael Khoury, ήταν Χριστιανός Παλαιστίνιος που υπηρετούσε στον αγγλικό στρατό.

Αιχμαλωτίστηκε από τους Γερμανούς κατά την αποχώρηση των συμμάχων από την Ελλάδα, κατάφερε όμως να δραπετεύσει από το τρένο που μετέφερε τους αιχμαλώτους στον βορρά και τελικά εγκαταστάθηκε στη Στρόμη (Στρώμνη) Φωκίδας όπου οι κάτοικοι τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα. Οι δύο Τουρκοκύπριοι, με καταγωγή από την Πάφο, δραπέτευσαν κι αυτοί κατά παρόμοιο τρόπο από τους Γερμανούς. Ο Θεμιστοκλής Μαρίνος γράφει στο βιβλίο του, ότι ο μεν «Παναγιώτης, ήταν εντελώς ανειδίκευτος ο δε «Γιάννης», ήταν δεινός πεζοπόρος. Ήταν όμως πολύ πρόθυμοι και πρόσφεραν πολλά στην επιχείρηση, κυρίως σε βοηθητικές εργασίες. Γράφει επίσης ότι ήταν ένθερμοι φιλέλληνες, αργότερα άλλαξαν τα ονόματά τους σε χριστιανικά και τάχθηκαν υπέρ της ένωσης της μαρτυρικής Κύπρου με την Ελλάδα.

Για την ιστορία, στην επιχείρηση Γοργοπόταμος, μετείχε κι ένας Ελληνοκύπριος, ο Παύλος Φλούρος από το Ριζοκάρπασο, ενταγμένος στις τάξεις του ΕΛΑΣ (θυμίζουμε ότι το 1942, η Κύπρος βρισκόταν ακόμα υπό αγγλική κατοχή).

Αρχικά, τα μέλη της ομάδας Harling ήρθαν σε επαφή με τους άνδρες του ΕΛΑΣ που είχαν υπό τον έλεγχό τους την περιοχή της Στερεάς Ελλάδας.

Εκτός από τον Άρη Βελουχιώτη, οι συνεννοήσεις γινόταν με τους Νικηφόρο (Δημήτρη Δημητρίου) στρατιωτικό υπεύθυνο του ΕΛΑΣ και Πελοπίδα (Παντελή Λιάσκο). Ο Έντι Μάγιερς μαζί με τον Νικηφόρο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η επιχείρηση πρέπει να γίνει στη γέφυρα του Γοργοπόταμου.

Ο υπαρχηγός της Harling, Κρις Γουντχάουζ, κατευθύνθηκε προς τον Βάλτο της Αιτωλοακαρνανίας για να έρθει σε επαφή με τον Ν. Ζέρβα ο οποίος επικεφαλής ομάδας ανταρτών τον ΕΔΕΣ, μαχόταν εναντίον Ιταλών.

Ο Θεμιστοκλής Μαρίνος, ο οποίος εμφανιζόταν ως αξιωματικός του βρετανικού στρατού και έμεινε μαζί με άλλα μέλη της ομάδας Harling μερικές μέρες με άνδρες του ΕΑΜ, γράφει ότι ο Άρης Βελουχιώτης δεν εμφανιζόταν με το πραγματικό του ονοματεπώνυμο και ότι σημαντικό ρόλο, έπαιζε στο ΕΑΜ ο πολιτικός καθοδηγητής «Περικλής»(Γεώργιος Χουλιάρας).

Αναφέρεται ακόμα στον Άθω Ρουμελιώτη (πραγματικό ονοματεπώνυμο Σωτήρης Γκέκας). Ανάμεσα σ’ αυτόν και τον Βελουχιώτη, ο οποίος τον χαρακτήριζε προδότη, υπήρχε διαμάχη για την ηγεσία του ΕΛΑΣ. Το ΚΚΕ, εμπιστευόταν περισσότερο τον Άθω ενώ αμφέβαλλε για τη συμμόρφωση του Άρη στις εντολές του κόμματος. Τελικά επικράτησε ο Άρης, ενώ ο Άθως Ρουμελιώτης αποχώρησε από τον ΕΛΑΣ.

Στο μεταξύ ο Μάγιερς έφτασε στο χωριό Σακαρέτσι (Περδικάκι) του Βάλτου. Ο Ζέρβας, είχε ειδοποιηθεί από την Αθήνα, ότι θα έφτανε στην περιοχή Άγγλος αξιωματικός, χωρίς όμως περαιτέρω στοιχεία.

Αρχικά, ο υπαρχηγός της Harling, συναντήθηκε με τον υπασπιστή του Ζέρβα , λοχαγό Μιχάλη Μυριδάκη.

Στις 10 Νοεμβρίου 1942, ο Γουντχάουζ ο οποίος εμφανίστηκε ως Κρις ή Χρήστου, μαζί με τον Μυριδάκη, συναντήθηκαν με τον Ζέρβα στο χωριό Αργύρι το οποίο βρίσκεται στα σύνορα των νομών Άρτας, Ευρυτανίας, Καρδίτσας και Αιτωλοακαρνανίας.

Η συνάντηση Ζέρβα – Γουντχάουζ, έγινε στις 10 Νοεμβρίου 1942. Ο Θεμιστοκλής Μαρίνος, σημειώνει ότι: "…απετέλεσε κατ’ εμέ, σταθμό στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδος, σωτήριο για το Έθνος. Γιατί οδήγησε τελικά στην ανάσχεση του υπαρκτού τότε κινδύνου υποταγής της χώρας στον ολοκληρωτισμό…".

Ο Ναπολέων Ζέρβας, ήταν ιδιαίτερα χαρούμενος για τη συνάντησή του με τον Γουντχάουζ. Αλλά και ο Βρετανός εντυπωσιάστηκε από τον Ζέρβα και τον υπαρχηγό του Κομνηνό Πυρομάγλου.

Σε 2 μέρες, ο Ζέρβας με 100 περίπου άνδρες, ξεκίνησαν για να συναντήσουν τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας Harling. Μεταξύ των ανταρτών του ΕΔΕΣ, επικρατούσαν ενθουσιασμός και αποφασιστικότητα. Μπαίνοντας στην Ευρυτανία, ο Ζέρβας έστειλε αδελφικό χαιρετισμό στον Βελουχιώτη, που βρισκόταν στο χωριό Παπαρούσι, καλώντας τον σε συνεργασία και ορίζοντας ως τόπο συνάντησης το χωριό Βίνιανη. Το πρωί της 14 ης Νοεμβρίου 1941, έγινε η πρώτη ιστορική συνάντηση Ζέρβα – Βελουχιώτη – Γουντχάουζ. Εκεί συμφώνησαν να συνεργαστούν όλοι μαζί για την πραγματοποίηση της επιχείρησης.

Στη Βίνιανη, έμειναν περίπου 20 άνδρες του ΕΛΑΣ και μια ομάδα ανδρών του ΕΔΕΣ για λόγους ασφαλείας.

Στις 18 Νοεμβρίου, ο Ζέρβας έφτασε στη σπηλιά της Στρώμνης στη Γκιώνα, όπου συνάντησε τον Έντι Μάγιερς και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας Harling.

Συμφωνήθηκαν οι λεπτομέρειες του σχεδίου, όμως έπρεπε και ο Βελουχιώτης, άριστος γνώστης της περιοχής, να δώσει την έγκρισή του.

Ο Ζέρβας, όντας και εξαιρετικός διπλωμάτης όπως φαίνεται, συμφώνησε πρόθυμα να δοθεί συναρχηγία στον Βελουχιώτη, όχι μόνο από αβρότητα επειδή βρισκόταν στη «δική του» περιοχή, αλλά και για ψυχολογικούς λόγους, επειδή στην επιχείρηση θα έπαιρναν μέρος περισσότεροι άνδρες του ΕΛΑΣ.

Οι σχέσεις ανάμεσα στους άνδρες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, όπως γράφει ο Θ. Μαρτίνος που θυμίζουμε πήρε μέρος στην επιχείρηση, ήταν εξαιρετικές. Και οι μεν και οι δε, συνεργάζονταν επίσης άψογα με τα μέλη της ομάδας Harling.

Ωστόσο, η πίεση στον Βελουχιώτη, προερχόταν από την ΚΕ του Κ.Κ.Ε. Του ζητούσαν να μην πάρει μέρος στην επιχείρηση και να ξεμπερδεύει με τον Ζέρβα. Για τον σκοπό αυτό, στις 16 Νοεμβρίου επιτροπή του ΕΑΜ από τη Λαμία συναντήθηκε με τον Βελουχιώτη και τον πίεσε έντονα. Ο Άρης, αρνήθηκε. Εκμυστηρεύτηκε το γεγονός τόσο στον Κομνηνό Πυρομάγλου όσο και στον Κρις Γουντχάουζ.

Σε συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία», στις 7/10/1976, ο υπαρχηγός του Ζέρβα είπε πως όταν ο Βελουχιώτης του ανέφερε το συμβάν, αιτιολόγησε την άρνησή του να συμμορφωθεί με τις «άνωθεν» εντολές ως εξής:

"Δεν θα αφήσω σ’ εσάς την πρωτοβουλία, τώρα αρχίζει ο αγώνας, αυτοί στην Αθήνα είναι κόπανοι"(!).

Ο Θ. Μαρτίνος, γράφει τα εξής για τον Βελουχιώτη:

"Ο Άρης, άσχετα από τα πολύ σοβαρά ελαττώματα και τα αδίστακτα εγκληματικά ένστικτά του, που αργότερα εκδηλώθηκαν ωμά στην πράξη, ήταν γεννημένος ηγέτης με μεγάλη πολιτική διορατικότητα. Εκείνος διέβλεπε ότι θα ήταν καταστροφή για το μέλλον του ΕΛΑΣ εάν τότε, στην αρχή του αντάρτικου, γινόταν η συμμαχική επιχείρηση με δυνάμεις του Ζέρβα, στην περιοχή του ΕΑΜ, χωρίς τη συμμετοχή του. Ο ΕΔΕΣ θα έπαιρνε το προβάδισμα ενώ ο ΕΛΑΣ δεν θα μπορούσε πλέον να υπολογίζει στην υλική βοήθεια των Συμμάχων, ούτε στην ηθική υποστήριξη του κόσμου για εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα τον οποίο πρόβαλε για την προσέλκυση των νέων που ήθελαν πραγματικά να πολεμήσουν τους κατακτητές.

Στο γενικό πολεμικό συμβούλιο που έγινε στο Μαύρο Λιθάρι, εγκρίθηκε το σχέδιο δράσης, το οποίο είχαν ετοιμάσει, οι Ζέρβας και Μάγιερς. Ωστόσο λήφθηκαν σοβαρά υπόψη και οι παρατηρήσεις του Βελουχιώτη. Ας δούμε σε γενικές γραμμές το σχέδιο για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου.

Στο νότιο βάθρο της γέφυρας, βρισκόταν 80 Ιταλοί στρατιώτες, με πλήρη αμυντική οργάνωση της τοποθεσίας (συρματοπλέγματα, χαρακώματα, πολυβολεία από μπετόν αρμέ). Στο βόρειο βάθρο, υπήρχαν 30 άνδρες σε αντίσκηνα και μια κωνική σκηνή εκστρατείας. Στην επιχείρηση θα έπαιρναν μέρος 150 άνδρες του ΕΛΑΣ, 60 άνδρες του ΕΔΕΣ και η βρετανική αποστολή. Το νότιο βάθρο, θα δεχόταν επίθεση από 4 ομάδες του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον έφεδρο υπολοχαγό Κωστούλα(Κώστα Καβρέντζο), ενώ στο βόρειο βάθρο, θα επιχειρούσαν 45 άνδρες του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τους ανθυπολοχαγούς Παπαχρήστου και Πετροπουλάκη. Δυο ομάδες του ΕΛΑΣ με 15 άνδρες η καθεμία κι ένας Βρετανός σαμποτέρ σε θέσεις ένα χιλιόμετρο βόρεια και νότια από τη γέφυρα, θα υπονόμευαν τη σιδηροδρομική γραμμή και θα εμπόδιζαν την προσέγγιση εχθρικών ενισχύσεων. 15 άνδρες του ΕΛΑΣ, εφοδιασμένοι με μπιτόνια βενζίνης, θα βρίσκονταν στην ξύλινη οδική γέφυρα του Σπερχειού στον δρόμο Φραντζή – Λαμία.

Οι Βρετανοί σαμποτέρ με βοήθεια από 8 άνδρες του ΕΛΑΣ και 4 του ΕΔΕΣ θα ανατίναζαν τη γέφυρα.

Γενικός αρχηγός της επιχείρησης ήταν ο Ναπολέων Ζέρβας.

Ημερομηνία της επιχείρησης ορίστηκε η 22α-23η Νοεμβρίου. Και πάλι όμως ο Άρης Βελουχιώτης ζητούσε νέα παράταση 2-3 ημερών για να φτάσει η έγκριση της «Κεντρικής Επιτροπής ΕΑΜ» από την Αθήνα. Ο Έντι Μάγιερς έθεσε ως τελευταία προθεσμία την 25η Νοεμβρίου, μετά την οποία θα γινόταν η επιχείρηση έστω και χωρίς τη συμμετοχή των ανδρών του ΕΛΑΣ. Αν δινόταν και νέα αναβολή, θα χανόταν το πλεονέκτημα που έδινε το «γέμισμα» του φεγγαριού και θα μεγάλωνε ο κίνδυνος να διαρρεύσει το μυστικό στους Ιταλούς οι οποίοι είχαν ενισχύσει τη φρουρά στον Γοργοπόταμο και έκαναν διάφορα οχυρωματικά έργα.

Τελικά, οριστικοποιήθηκε ότι η επιχείρηση θα γινόταν το βράδυ της 25ης Νοεμβρίου 1942 και θα ξεκινούσε στις 23.00. Ο Βελουχιώτης είχε καθορίσει αυστηρά χρονικά πλαίσια για κάθε φάση της. Το σημείο απ’ όπου θα ξεκινούσαν την επιχείρηση οι αντάρτες και οι σαμποτέρ ήταν μερικές εγκατελειμμένες παράγκες υλοτόμων στη νότια πλαγιά της Οίτης, σε απόσταση έξι ωρών από τη γέφυρα. Εκεί υπήρχε ένα παλιό πριονιστήριο ξυλείας ιδιοκτησίας Χονδρογιάννη, όπως γράφει ο Θ. Μαρτίνος. Το χιόνι που έπεφτε πυκνό είχε φτάσει σε ύψος τους 30 πόντους, δυσκολεύοντας τους αντάρτες…

Στις 24 Νοεμβρίου έγινε αναγνώριση του στόχου. Οι Ιταλοί φρουροί υπολογίστηκαν σε 120-140. Στους αντάρτες, ο αριθμός των οποίων διαφέρει από περιγραφή σε περιγραφή, προστέθηκε και ο… τοπικός λήσταρχος Καραλίβανος με 4 άνδρες του.

Ως ενδιάμεσος σταθμός από το παλιό πριονιστήριο μέχρι τον Γοργοπόταμο, ορίστηκε η τοποθεσία Πλακωτό απ’ όπου ξεκίνησαν μέσα σε πυκνό σκοτάδι, ψιλόβροχο και δυνατό κρύο την κάθοδό τους οι αντάρτες γύρω στις 22.00. Λίγο πριν τις 23.00 κι ενώ όλα ήταν έτοιμα, ένα τρένο με κατεύθυνση προς τον βορρά πέρασε από τη γέφυρα. Ευτυχώς, αυτό έγινε πριν την έναρξη της επιχείρησης.

Τελικά, η επίθεση ξεκίνησε με δεκάλεπτη καθυστέρηση με ταυτόχρονη επίθεση στο βόρειο και το νότιο τμήμα της γέφυρας. Οι κραυγές «αέρα» των ανταρτών και τα καταιγιστικά πυρά των όπλων τους έσπασαν τη σιγαλιά της νύχτας. Οι Ιταλοί απάντησαν αμέσως με βαριά πυροβόλα και αμυντικές χειροβομβίδες. Κάποια στιγμή, στο νότιο τμήμα οι αντάρτες, φοβούμενοι πιθανότατα την ύπαρξη ηλεκτροφόρων καλωδίων δίσταζαν να προχωρήσουν. Τότε ο Καραλίβανος με τους 4 άνδρες του, όρμησαν εναντίον των Ιταλών, παρασύροντας και τους αντάρτες. Σε 20′ περίπου, εξουδετερώθηκαν και τα 4 φυλάκια που είχαν οι Ιταλοί στο νότιο τμήμα.

Στο βόρειο τμήμα όμως, τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα. Είχε υποτιμηθεί η δύναμη των Ιταλών και η αμυντική τους οργάνωση. Τελικά, μετά από λυσσαλέα μάχη, επιτεύχθηκε και η εξουδετέρωση της φρουράς στον βόρειο τομέα. Οι σαμποτέρ, με επικεφαλής τον Νεοζηλανδό Τομ Μπαρνς τοποθέτησαν τα εκρηκτικά στον πύργο στήριξης της γέφυρας μετά από 45′ περίπου. Η πυροδότηση έγινε. Η έκρηξη ήταν τρομακτική. Όλη η γύρω περιοχή σείστηκε, ενώ κομμάτια φλεγόμενου μετάλλου τινάχτηκαν σε μεγάλες αποστάσεις.

Από απροσεξία του, τραυματίστηκε ελαφρά ο αντάρτης του ΕΔΕΣ Γιώργος Ζαγκαεβιέρος. Ο Μπαρνς έκανε μετά από λίγο, διαπίστωσε ότι ναι μεν είχαν πέσει δυο τόξα της γέφυρας και είχε κοπεί ο πύργος, αλλά για να υποστεί τέτοια ζημιά η γέφυρα ώστε να απαιτηθούν 6 εβδομάδες για την επισκευή της, σύμφωνα με την εντολή που είχαν λάβει, έπρεπε να γίνει και δεύτερη ανατίναξη. Εκείνη την ώρα, έφτασε από τη Λαμία τρένο με ιταλικές ενισχύσεις και ξέσπασε νέα μάχη με τους αντάρτες.

Στο μεταξύ, μέσα σε 20 λεπτά οι σαμποτέρ, υπονόμευσαν (κυριολεκτικά) εκ νέου τη γέφυρα. Ακολούθησε δεύτερη έκρηξη που προκάλεσε τεράστιες ζημιές.

Γύρω στις 02.30 η επιχείρηση είχε τελειώσει. Ο Μιχάλης Μυριδάκης, υπασπιστής του Ν. Ζέρβα θυμίζουμε, πήρε ένα κομμάτι χαρτί από ένα ιταλικό φυλάκιο και έγραψε: "Εις οιωνός άριστος αμύνεσθε περί πάτρης- 25 Νοεμβρίου 1942, Ναπολέων Ζέρβας" και το τοποθέτησε πίσω από ένα εικονοστάσι που βρισκόταν εκεί.

Οι Ιταλοί είχαν πολλούς νεκρούς. Από ελληνικής πλευράς, εκτός από τον Γ. Ζαγκαβιέρο, τραυματίστηκε και ο Ανθυπολοχαγός του ΕΔΕΣ Σωτήρης Παπαχρήστου, επικεφαλής της ομάδας που επιτέθηκε στον βόρειο τομέα.

Αλώβητοι οι αντάρτες και οι σαμποτέρ, έφθασαν αρχικά στο Πλακωτό και στη συνέχεια στο παλιό πριονιστήριο χωρίς άλλα προβλήματα.

16 αθώοι Έλληνες από την Υπάτη, εκτελέστηκαν στα ερείπια της γέφυρας. Επίσης εκτελέστηκε και ο Ιταλός διοικητής της φρουράς, αφού δικάστηκε από στρατοδικείο.

Η κίνηση στη γέφυρα αποκαταστάθηκε στις 6 Ιανουαρίου 1943. Ο Ζέρβας επικηρύχθηκε από την ιταλική Διοίκηση Αθηνών για 100.000.000 δραχμές.

Τον πρόδωσε το σημείωμα του Μυριδάκη…

Στις 27 Νοεμβρίου, οι αντάρτες έφθασαν στο Μαύρο Λιθάρι, όπου τους επιφυλάχθηκε θριαμβευτική υποδοχή από τους κατοίκους του.

Σε σύσκεψη που έγινε εκεί, ο Έντι Μάγιερς συγχάρηκε τους Ζέρβα και Βελουχιώτη. Στον μεν Ζέρβα έδωσε 1.000 χρυσές λίρες, στον δε Βελουχιώτη 250, ο οποίος τις δέχθηκε με την προϋπόθεση ότι δεν θα γινόταν εκμετάλλευση του γεγονότος αυτού από τους Βρετανούς.

Στις 10 το πρωί της 28ης Νοεμβρίου ο Ζέρβας με τους άνδρες του και τα μέλη της ομάδας Harling ξεκίνησαν για τη βάση του ΕΔΕΣ στον Βάλτο.

Πριν την ανατίναξη της γέφυρας, οι Γερμανοί, που ανέλαβαν στη συνέχεια τη φρούρησή της, έστελναν καθημερινά στον Πειραιά 48 τρένα με εφόδια για τη Μέση Ανατολή.

Καθώς η μάχη του Ελ Αλαμέιν είχε γίνει (23/10 – 5/11/1942) και ουσιαστικά ο πόλεμος στη Βόρεια Αφρική είχε κριθεί, η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου είχε περισσότερο συμβολική σημασία, ενώ ανέβασε στα ύψη την ψυχολογία και το ηθικό των Ελλήνων και προκάλεσε ζωηρή αίσθηση διεθνώς, καθώς αποτελούσε μία από τις κορυφαίες πράξεις αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πηγές: ΘΕΜΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ, «ΑΠΟΣΤΟΛΗ HARLING – 1942 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ)», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ 1994

ΤΑΣΟΣ ΒΟΥΡΝΑΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΦΩΝ ΤΟΛΙΔΗ, 1980.

 

 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΤΣΑΟΥΝΗΣ