Η ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΜΠΡΟΣ 26-11-1946

 

Σάν χθες, πριν τέσσαρα χρόνια, μια είδηση συνέταραξε την ύπόδουλη τότε Ελλάδα : Αντάρτες ανετίναξαν την γέφυρα του Γοργοποτάμου Ποιοι αντάρτες όμως έκαμαν το σοβαρό αυτό εγχείρημα και ποια ήταν η σημασία του δια τον συμμαχικόν αγώνα ; Οι κομουνιστές και το ΕΑΜ προσπαθούν με κάθε τρόπο να οικειοποιηθούν το γεγονός.  Έχουν όμως δικαίωμα να ομιλούν;

Διότι από τότε όλοι γνωρίζουν ότι η ανατίναξης έγινε από τον Στρατηγό Ζέρβα.

Η κατωτέρω περιγραφή αντικειμενική εις τας πληροφορίας της αφήνει τους αναγνώστες να συναγάγουν τα συμπεράσματα τους.

Ο Ρόμελ στην Αφρική ετοίμαζε  επίθεση εναντίον των Συμμάχων . Το βρετανικό Στρατηγείο της Μέσης ανατολής που εγνώριζε το γεγονός από την κατασκοπεία του εθεώρησε επάναγκες να εμποδισθη ο εφοδιασμός των Γερμανών οι οποίοι ήσαν προ των πυλών της Αλεξάνδρειας.  Και τότε Άγγλοι αλεξιπτωτιστές διετάχθησαν να πέσουν  στην Ελλάδα με εντολή να έρθουν σε επαφή με ανταρτικάς ομάδας του ΕΑΜ.  

Την Βρεταννικήν όμάδα αποτελούν οι Συνταγματάρχης Έντι Μάγιερς, ταγματάρχης Κρίστοφερ Μονταγκιού Γουντχάουζ. Ταγματάρχης Τζών, Λοχαγός Τόμ Μπάρνες, Λοχαγός Ντένις Χαμσον, Λοχαγός Νατ Μπάϊκερ, Λοχαγός Ιντιέν Τζίλλ, Λοχαγός Θέμις Μαρίνος , Λοχαγός Άρθουρ Εντμάϊς και τρεις λοχίαι άσυρματισταί, Οι 9 προσγειώθηκαν στη θέση Καρούτες της Γκιώνας και οι άλλοι 3 έπεσαν κατά λάθος βορειότερον στο Καρπενήσι .

Όταν προσγειώθηκαν στους βράχους της Γκιώνας οι άγγλοι Σαμποτέρ περίμεναν να βρουν όπως τους είχε βεβαιώσει το Στρατηγείο μέσης ανατολής και η Ελληνική Κυβέρνηση του Καϊρου ανταρτικές ομάδες που ανήκαν εις τον ΕΑΜ . Αντ αυτών όμως συνάντησαν τον επικηρυγμένο ληστή Καραλίβανο και τη Συμμορία του οι οποίοι αφού εδήλωσαν περήφανα ότι ανήκον εις τα αντάρτικα σώματα του ΕΑΜ επιδόθησαν εις λεηλασίαν των τροφίμων της αποστολής. Ο Λοχαγός Μαρίνος όμως που όπως ελέχθη έπεσεν βορειότερον φάνηκε πιο «τυχερός» Κατόρθωσε και ήλθεν σε επαφήν με την ομάδα που διοικούσε ο Βελουχιώτης , ο οποίος παρουσιάσθη ως μόνιμος Ταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού, Ο Θέμις του ανακοίνωσε τους σκοπούς της αποστολής και όχι μόνον δεν είδε εκδηλούμενον κανένα ενδιαφέρον εκ μέρους του Βελουχιώτη,  αλλά αντελήφθη πολύ σύντομα ότι αυτός και οι δυο σύντροφοι του ήταν αιχμάλωτοι του περιέργου αυτού Καπετάνιου.   

 

Εν τω μεταξύ ο Έντι και οι οκτώ άλλοι Βρετανοί περνούσαν εξαιρετικά δυσάρεστες ημέρες κοντά στη συμμορία του Καραλίβανου. Σαν από μηχανής Θεός παρουσιάστηκε κάποιος Νίκος Μπέης από τό Λιδωρίκη και τους οδήγησε όλους σε μια σπηλιά είς απόστασην 5 χιλιομέτρων από το χωρίο Στρώμη αναλαβών και την διατροφήν των. Εκεί ο Εντι κατετοπίσθη ότι υπήρχαν δυο αντάρτικες ομάδες του ΕΑΜ υπό τους Άθων Ρουμελιώτην και Αρην Βελουχιώτην οι οποίοι όμως δεν τα πήγαιναν καλά μεταξύ των λόγο αντιζηλίας ως προς την αρχηγίαν

Ο Έντι έγραψε και στους δυο , Αι απαντήσεις όμως ήταν αποθαρρυντικές , Ο Βελουχιώτης μάλιστα του μήνυσεν ότι δεν είχε καμία δουλειά να μπλέξει με τους Άγγλους. 

Απογοήτευσις κυρίευσε τον ΄Εντι υποχρεωμένον να φέρει αντί πάσης θυσίας το έργον του εις πέρας . Τότε ενεθυμήθει ότι εις το Καϊρον εγένετο συζήτησις και περί μια άλλης απελευθερωτικής οργανώσεως  υπο τον Συνταγματάρχην Ζέρβαν η οποία έδρα εις Τζουμέρκα καί Βάλτον.  Αποστέλλει αμέσως τότε προς συνάντησαν του Ζέρβα τον ταγματάρχην Γουντχάουζ. Δηλώνων εις αυτόν ότι αν το μεσονύκτιον της 17 Νοεμβριου δεν επέστρεφε με τον Ζέρβαν μια μόνον λύσις τω απέμεινε : ή αυτοκτονία.

Ένώ ό Γουντχάουζ έσπευδε πρός συνάντησιν του Ζερβα αι ομάδες του τελευταίου ηγωνίζοντο απ της 24^ης Οκτωβρίου είς το Γάβροβο  μεταξύ Σκουληκαριάς και Κλειδιού εταντίον ολοκλήρου ιταλικού συντάγματος, ένισχυομένου ύπό ορειβατικού πυροβολικού και σημαντικής δυνάμεως αεροπορίας. Συνεχιζόμενου του αγώνος αυτού ήλθεν είς τόν Ζέρβαν μήνυμα ότι ταγματάρχης Άγγλος θα συναντάτο μαζί του εις το Σακαρέτσι "Ο Ζέρβας στέλνει τον υπασσπιστη του Μυριδάκην ο όποιος  συναντάται με τον Γουντχαουζ τήν 9ην Νοεμβρίου .

Η χαρά του Άγγλου ταγματάρχου υπήρξε πολύ μεγάλη διότι όπως είπε έβλεπε τον πρώτον αληθινόν αντάρτην. Ταυτοχρόνως όμως του είπε ότι κατά την διαδρομήν του είχε πληροφορηθεί ότι τρία εκ των μελών της αποστολής ευρίσκοντο εις τα χέρια του Βελουχιωτη ο οποίος δεν επέτρεπε να επικοινωνήσουν με τον Εντι , Ο Γουντχαουζ είχε μηνύσει στον Εαμίτη Καπετάνιο να αφήσει αμέσως ελεύθερους τους Βρετανούς Αξιωματικούς

Τήν έπομένην ο Άγγλος Ταγματάρχης συναντάται μέ τον Ζέρβαν, "Εξήγησε τον σκοπό της αποστολής  και μέ αγωνίαν πλέον ύστερα από τόσες απογοητεύσεις  που υπέστη από τους Εαμίτας τόν ερώτησε αν θα τους βοηθήσει και αν μπορεί την 17 Νοεμβριου να ευρισκωνται πλησιον του Εντι   Ο Ζέρβα του απεκρίθη χαμογελών, «Σας  δηλώνω υπεύθυνα ότι αναλαμβάνω με κάθε προθυμία να φέρω εις πέρας  την εντολή του Συμμαχικού Στρατηγείου. Σας υπόσχομαι την πλήρη επιτυχία και την καταστροφή της Γέφυρας του Γοργοποτάμου . Σας υπόσχομαι επίσης ότι θα φτάσωμεν εγκαίρως στην Γκιώναν και να απαλλάξουμε το Συνταγματάρχη από την αγωνία του» Αμέσως διετάχθη η συγκρότηση 100 επιλέκτων ανταρτών και ορίζεται το δρομολόγιον. 

Μετά 16ωρον ιλιγγιώδη πορείαν τό τμήμα φτάνει εις Κεράσοβον όπου ο Ζέρβας από επιστολή του Ρουμελιώτη σταλείσαν με κάποιον Κουτσοκώσταν πληροφορείται ότι ο Άρης σχεδίαζε επίθεσην εναντίον του, Ο Κουτσοκώστας απεκάλυψεν ότι ο Ρουμελιώτης είχε έρθει σε οριστικήν διάστασιν με τον Βελουχιώτην και ο Ζέρβας πληροφορηθείς ότι ο Αρης εβρίσκετο στο γειτονικό Χωριό Φραγκίστα , τον ειδοποίησε ότι ήτο ανάγκη να τον συναντήση . Την επομένη φτάνει ο Άρης με 60 αντάρτες. Εις την σύσκεψην που ακλούθησε πήρε μέρος και ο Γουντχάουζ (επωνομασθείς εν τω μεταξύ Κρίς συντομευμένος Όρος του Κρίστοφερ)  κατωρθώθη τελικώς ο Βελουχιώτης να λάβει μέρος εις την επιχείρησην "Ετσι τήν 14ην Νοεμβρίου συνέχιζαν τήν πορείαν πρός Γκιώναν, έν τω μεταξύ ό Ζέρβας έστελνε μήνυμα είς' τόν αγωνιώντα Συνταγματάρχην Έντι,

Την 18ην Νοεμβρίου επέρχεται ή επαφή του Ζέρβα με τον Έντι, του οποίου η χαρά υπήρξε ανωτέρα πάσης περιγραφής ένώπιον της αισιοδοξίας του Ζέρβα. Την έπομένην γίνεται συνάντησις Έντι – Ζέρβα - Άρη δια την κατάστρωσιν του σχεδίου έπιχειρήσεων. Ό Άρης όμως προέβαλεν αντιρρήσεις και προσεπάθησε να αναβάλη τον καθορισμό ημερομηνίας του σαμποτάζ Ισχυριζόμενος ότι δεν είχε διαταγάς της Κεντρικής του ΕΑΜ. Τήν 21ην Νοεμβρίου ολόκληρος ή Δύναμις εστάθμευσε είς Καστριώτισσαν και εκεί καταστρώνεται τό τελικόν σχέδιον της Επιχειρήσεως, ήτις ορίζεται διά την έπομένην. Τό απόγευμα όμως της ίδιας ημέρας, ό Άρης αρνείται καί πάλιν να μετάσχη, προβάλλων το επιχείρημα των διαταγών που δεν είχαν ακόμα φθάσει.

Ό Έντι άρχισε νά απελπίζεται αλλά ο Ζέρβας εδήλωσεν ότι θά καταστρέψει μόνος του το Γοργοπόταμο. Τότε ο Βελουχιώτης ύπαναχώρησε και εζήτησεν ολίγων ήμερων αναβολή. Τελικώς ορίζεται η 25η Νοεμβρίου ώς οριστική ήμερα των επιχειρήσεων.

Την 22αν Νοεμβρίου ο Ζέρβας σύμφωνα με τας πληροφορίας των Ανθυπολοχαγών του Παπαχρήστου και Πέτροπουλάκη εκδίδει την διαταγήν των επιχειρήσεων. Όλόκληρο το πρωινο της 25ης κατηναλώθη εις κατοπτεύσεις από τον ίδιον τον Ζέρβαν συνοδευόμενον από τον Έντι. Από αυτάς διεπιστώθη οτι τό Βόρειον άκρον της γέφυρας είχεν ενισχυθή με συμπληρωματικάς οχυρώσεις κατά το διάστημα τών δυο τελευταίων ήμερων.

Τήν 6ην απογευματινήν ήλθε ή διαταγή της εκκινήσεως. Την 6ην και την 15^ην Ο Βελουχιώτης προβάλλει αντηρρήοεις και ζητεί την έκ νέου αναβολήν της επιχειρήσεως. Στην αρχή ισχυρίζετο ότι ακόμη δεν έλαβε διαταγάς και κατόπιν παρουσίασε κάποιον  Ληστοφυγοδικον   Αγουρίδη, ό όποιος ώρκίζετο ό­τι τά συμπλέγματα είναι ηλεκτροφόρα και ότι διπλή σειρά από νάρκες έφραζε το Ποτάμον.

Θά ήταν τρέλλα να επιμείνουμε μπρος σε τέτοια εμπόδια επέμεινεν ο Άρης. Δεν έχομεν καμία πιθανότητα επιτυχίας . Ο Ζέρβας εθύμωσε τώρα , πρέπει να πάρεις απόφαση Άρη είπε. Έγώ σε μερικά λεπτά ξεκινώ, Κατάλαβε τέλος πάντων ότι είναι ζήτημα αντρικής τιμής για σένα Ο Βελουχιώτης κατσούφιασε. «Το καταλαβαίνω είπε και θα ακολουθήσω παρά τη διαταγή του ΕΑΜ» Την 6.30 τα τμήματα ξεκίνησαν  Μετά τρεις ώρες μέσα στην ομίχλη και το σκοτάδι είχαν φτάσει στις θέσεις εξορμήσεως. Στις 11,07" δίνεται το σύνθημα και αρχίζει η επίθεσης από παντού.  Ό αιφνιδιασμός όμως δεν επιτυγχάνει και ο Μυριδάκης μ ένα τόμσον στο χέρι  κάνει έφοδο και φωνάζοντας ΑΕΡΑ παρασύρει τους άνδρας του προς τα εμπρός Με το τόμσον που αποδεικνύεται άριστο ψαλλίδι αποκοπής συρματοπλεγμάτων ανοίγει το πρώτο πέρασμα  , Τα φυλάκια και τά πολυβολεία κυριεύονται το ένα μετά το άλλο , Οι Ιταλοί τρέπονται εις φυγήν άφήνοντας 30 νεκρους.

Εις τας 11,27  το νότιο τμήμα της Γέφυρας είχε τελείος εκκαθαρισθη, Τό Βόρειο τμήμα ενώ στήν αρχή χάνει εδαφος, χάρις εις την αυτοθυσίαν των Π. Κωτσάκη, του Ποπαχρήστου, του Πετροπουλάκη και των ανδρών  των κυριαρχεί και καταλαμβάνονται τα Ιταλικά φυλάκια Μ' αυτούς τους ορούς ο Έντι διατάσει τον Νεοζηλανδο Τόμ Μπάρνερς να προχωρήσει με το συνεργείο του δια να τοποθετήσει τις εκρηκτικές ύλες Σε λίγο μια έκρηξις φώτιζε τις πλαγιές της Οίτης  Τά τόξα της γέφυρας είχαν τιναχθεί .  Στις 2.15' δεύτερη έκρηξις ανατινάζει και τα υπόβαθρα . Ή καταστροφή ολοκληρώθηκε και ο Ζέρβας έδινε με  φωτοβολίδα το

σήμα γιά την αναχώρηση.

Τήν Ίδιαν ακριβώς ώρα κατέφθανεν εις την Λαμίαν μία Θωρακισμένη αμαξοστοιχία πλήρης στρατού. Ήταν πολύ αργά πλέον. Οί αντάρτες καί οί σαμποτέρ είχαν αρχίσει κι όλας να σκαρφαλώνουν προς τις ράχες της Οίτης. Αι Εχθρικαί ενισχύσεις δεν βρήκαν παρά τα κορμιά των σκοτωμένων εχθρών και κρεμασμένη σ ένα φυλάκιο μίαν πινακίδα με την Επιγραφή: «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί Πάτρης. ΖΕΡΒΑΣ»

 

Τέσσερα χρόνια πέρασαν από τότε που η λάμψης του τιναγμένου Γεφυριού αντιφέγγιζε στις ψυχές των αδούλωτων Ελλήνων  

Απ την ίδια επιχείρηση ας αντλήσωμε σήμερα πίστη, δύναμη και περηφάνεια.

Απέναντι τω 25 νεκρών μας, απέναντι της Ελλάδος; ας κάνουμε το καθήκον μας.