Το πλιάτσικο των αποθηκών του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και η πρώτη τιμωρία του Βελουχιώτη από τους Σιάντο και Ιωαννίδη!

 

17-18 Νοεμβρίου Ο Βελουχιώτης καλεί στη Λαμία σύσκεψη των καπετάνιων του ΕΛΑΣ!

Η διένεξη Βελουχιώτη-Μάρκου, το πλιάτσικο των αποθηκών του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και η πρώτη τιμωρία του Βελουχιώτη από τους Σιάντο και Ιωαννίδη!

Από το «Θεσσαλία Πρωτοπόρος 1941-49»

«Η Λαμία, μετά την απελευθέρωση ήταν έδρα του ΓΣ του ΕΛ­ΑΣ, και μετά το ξέσπασμα των Δεκεμβριανών έγινε και βάση μελών της ηγεσίας του ΕΑΜ/ΚΚΕ.[1] Στην πόλη είχε εγκατασταθεί ο Άρης Βελουχιώτης μετά τον πολυσυζητημένο λόγο του προς τον λαό της πόλεως στις 22 Οκτωβρίου 1944. Εκεί, με αφορμή ένα γράμμα του ΠΓ το οποίον έλεγε ότι «αν επιμείνουν οι άλλοι (σ.σ. προφανώς στον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ), θα πάμε σε σύγκρουση», κάλεσε τους καπετάνιους 12 μεγάλων Μονάδων του ΕΛΑΣ σε σύσκεψη στις 17–18 Νοεμβρίου 1944. Το πρώτο θέμα που συζήτησαν ήταν ότι πρέπει να αρχίσουν να κρύβουν όπλα, αφού είχε αρχίσει στην Αθήνα συζήτηση για αφοπλισμό των οργανώσεων αντίστασης. Η σκέψη όμως του Βελουχιώτη ήταν ότι αντί να κρύ­ψουν τα όπλα, έπρεπε να τα χρησιμοποιήσουν όσο οι κυβερνητι­κές δυνάμεις δεν ήσαν ισχυρές και ο βρετανικός στρατός που είχε φθάσει ήταν ολιγάριθμος. Όλοι συμφώνησαν ότι με κινητοποίηση των Μονάδων του ΕΛΑΣ που βρίσκονταν κοντά στην Αθήνα, μπο­ρούσαν να καταλάβουν την εξουσία και να δημιουργήσουν τετελεσμένα που δεν θα μπορούσαν να ανατραπούν από τους Βρετανούς και την ελληνική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου.

Ο Βελουχιώτης προχώρησε άλλο ένα βήμα. Εισηγήθηκε να προχωρήσουν στην εκτέλεση του σχεδίου χωρίς να λάβουν πρώ­τα την έγκριση του ΠΓ. Αυτό όμως ανετράπει εν τη γενέσει του από την αντίδραση του Μάρκου Βαφειάδη, τότε επικεφαλής της Ομάδος Μεραρχιών Μακεδονίας, ο οποίος του παρατήρησε:

«Κατα­λαβαίνεις τι συνέπειες θα ’χει αν κάνουμε αυτό που λες; ...θα πάμε να αλληλοσφαχτούμε; ...πρέπει να έχουμε έγκριση. Γι’ αυτό πρέπει να πάμε στην Αθήνα».[2]

Γι’ αυτήν την παρέμβαση του Μάρκου, ο Βελουχιώτης αργότερα θα πεί: «Εκεί πετάγεται το μουσκίδι [μο­σχάρι] ο Μάρκος και λέει «το γράμμα του ΠΓ δεν γράφει για τους Εγγλέζους».[3]

Στο τέλος της σύσκεψης, ο Μάρκος Βαφειάδης με εξουσιοδό­τηση των καπετάνιων κατέβηκε στην Αθήνα και παρουσίασε το σχέδιο στα μέλη του ΠΓ στα γραφεία του ΚΚΕ, στο Σύνταγμα. Το σχέδιο απερρίφθη, και ο Βελουχιώτης εισέπραξε σκληρή επίπληξη από το δίδυμο Σιάντου–Ιωαννίδη, προπομπό της τελικής ρήξης που θα συμβεί μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας. Υποχρέωσαν ακόμη τον Βελουχιώτη να ανακαλέσει μια διαταγή του με την οποίαν «εντελόταν τον περιορισμόν της καταναλισκομένης βενζίνης», αφού τον παρετήρησαν δριμύτατα για την πρωτοβουλία του «ως δεσμεύων την ελευθερίαν του Ελληνικού λαού και προκαλών τα δίκαια παράπονα των διαμαρτυρομένων Βρετα­νών».[4]

Αναφερόμενοι στα γεγονότα της Λαμίας, αξίζει να αναφερθεί η κατάσχεση από τον ΕΛΑΣ των τροφίμων και υλικών του ΔΕΣ στην πόλη. Ο αντιπρόσωπος του ΔΕΣ στην Λαμία, είχε πείσει τον εκεί Γερμανό διοικητή να μην καταστρέψει πριν την αποχώρηση τα τρόφιμα που υπήρχαν στις αποθήκες του γερμανικού στρατού. Ο Γερμανός ανταποκρίθηκε θετικά και του άφησε τα τρόφιμα και παντός είδους αγαθά που υπήρχαν σε 40 αποθήκες. Συνολικά οι Γερμανοί του παρέδωσαν, όλα σχολαστικά μετρημένα, μεταξύ πολλών άλλων τα ακόλουθα: «183.918 κιλά κονσερβών κρέατος ή ψαριού,651.632 κιλάβρώμη,263.161 κιλάαλεύρι σίκαλης,241.973 κιλάξερές πατάτες, 59.999 κονσέρβες σούπας, 8.065.877 τσιγάρα, 262.265 σιγκαρίλος,20.198 λίτραπρώτης τάξεως γαλλικού κονιάκ, 1.305 σαπούνια ξυρίσματος, κ.λπ.». Οι Ελασίτες όμως τον υπο­χρέ­ωσαν να τους παραδώσει τα κλειδιά των αποθηκών.

Αυτό που συνέβη στην Λαμία με τις αποθήκες του ΔΕΣ δεν ή­ταν μεμονωμένο γεγονός. Για το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, μετά την είσοδό τους σε μεγάλες πόλεις, οι αποθήκες του ΔΕΣ ήταν τομέας υψηλού ενδιαφέροντος και συχνά τις κατέσχαν άμεσα «πολεμικῷ δικαίῳ». Έτσι, είχαν δυνατότητα να διαχειρίζονται την διανομή ή ακόμη και την πώληση των αγαθών στην μαύρη αγορά.»

[1] Στις 11 Δεκεμβρίου 1944 ο Σιάντος με τον Ζέβγο συναντήθηκαν στη Λαμία με τον Ανδρέα Τζήμα, ο οπίος τους ανέφερε τα αποτελέσματα της αποστολής του στον Tito, από όπου είχε επιστρέψει λίγες ημέρες νωρίτερα. Τους είπε ότι ο Tito εκφράζει τη συμπάθειά του, αλλά δεν θα προχωρήσει περαιτέρω χωρίς τη ρωσική συγκατάθεση, την οποία δεν είναι διατεθειμένος να ζητήσει. Τον συμβούλεψε να πει στην ΚΕ του ΚΚΕ να στείλει αντιπροσώ­πους στη Μόσχα.

[2] «Απομνημονεύματα», Μάρκος Βαφειάδης, Νέα Σύνορα, Αθήνα 1985, Τομ. 3, σελ. 12.

[3] «Άρης, ο Αρχηγός των Ατάκτων», Διονύσης Χαριτόπουλος, Τόπος, σελ. 683.

[4] «Άρης Βελουχιώτης και το Χαμένο Αρχείο», Γρηγόρης Φαράκος, σελ. 76.